Cục Hàng không Việt Nam vừa ban hành công điện khẩn, yêu cầu các đơn vị liên quan trong ngành hàng không khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó với bão số 3, hay còn gọi là bão Wipha. Mục tiêu hàng đầu là đảm bảo an toàn tối đa cho hành khách, phương tiện và tài sản tại các sân bay, đồng thời hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác bay.

Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Cục Hàng không yêu cầu các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức trực 24/24 giờ và thực hiện nghiêm túc Quy trình ứng phó bão, áp thấp nhiệt đới trong hoạt động hàng không dân dụng. Đặc biệt, hệ thống cảng hàng không trong vùng ảnh hưởng của bão, nổi bật là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn và các Cảng hàng không trực thuộc Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), cần chủ trì và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để tiến hành kiểm tra hệ thống kết cấu hạ tầng cảng hàng không và hệ thống thông tin liên lạc.

Đơn vị chức năng được yêu cầu triển khai phương án phòng chống mưa, bão nhằm hạn chế thiệt hại do mưa, bão gây ra và nhanh chóng ổn định mọi hoạt động hàng không để phục vụ các nhu cầu của hành khách. Việc bố trí trực 24/24 giờ, chủ động cập nhật thông tin khí tượng để kịp thời đề xuất phương án khai thác phù hợp và an toàn cũng được nhấn mạnh.

Đặc biệt, sau khi bão suy yếu và đổ bộ vào đất liền, các cơ quan chức năng cần chú ý đến nguy cơ gây mưa sau bão. Các hãng hàng không và cơ sở cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay được yêu cầu tăng cường công tác phối hợp, theo dõi chặt chẽ diễn biến của bão số 3 để có phương án điều chỉnh kế hoạch bay hoặc thay đổi lịch bay cho phù hợp và đảm bảo an toàn cho hoạt động bay.

Trung tâm Khí tượng Hàng không (Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam – VATM) vừa đưa ra dự báo về những ảnh hưởng của cơn bão Wipha đến hoạt động hàng không. Từ đêm 21 và sáng 22-7, hoàn lưu phía Tây bão Wipha có thể ảnh hưởng đến phân khu 1,2,3 thuộc Vùng thông báo bay (FIR) Hà Nội, xuất hiện mây CB cao tới FL460–540, gây dông, mưa lớn và hiện tượng thời tiết nguy hiểm.

Tâm bão có khả năng chạm vào phân khu 2 FIR Hà Nội vào khoảng từ 18 giờ đến 21 giờ ngày 21-7, cách sân bay Nội Bài khoảng 240 km. Trong ngày 21 và 22-7, tại sân bay Nội Bài có lúc có mưa vừa đến mạnh, có dông, tầm nhìn giảm còn 1,5-3 km.

Trước đó, nhiều chuyến bay đã phải lùi giờ khởi hành, tạm dừng khai thác, chuyển hướng hạ cánh tại sân bay khác hay bay chờ trong các ngày 19,20-7 do ảnh hưởng bởi bão Wipha, mưa dông. Vietnam Airlines và Vietjet đã có thông báo điều chỉnh kế hoạch khai thác một số chuyến bay do ảnh hưởng của thời tiết xấu.

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, lo ngại về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành vấn đề nóng trong ngành hàng không. Mới đây, các nhà điều tra đang nghiên cứu hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171, gặp nạn vào ngày 12/6, làm 241 người thiệt mạng. Thông tin ban đầu cho thấy đã có sự can thiệp vào hệ thống điều khiển nhiên liệu ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad.

Cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm, một lần nữa đặt vấn đề về tầm quan trọng của sức khỏe tâm lý trong ngành hàng không. Mặc dù Air India nhấn mạnh rằng cuộc điều tra vẫn đang diễn ra và chưa có kết luận nào được đưa ra, nhưng sự việc này một lần nữa làm dấy lên lo ngại về vấn đề tâm lý của phi công.

Thế giới đã từng chứng kiến nhiều vụ tai nạn hàng không liên quan đến vấn đề tâm lý của phi công. Vụ tai nạn của Germanwings vào năm 2015, khiến 150 người thiệt mạng, đã cho thấy rằng cơ phó Andreas Lubitz có dấu hiệu trầm cảm nặng và đã che giấu bệnh. Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái và điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp.

Ngoài ra, vụ mất tích của chuyến bay MH370 vào năm 2014 cũng đặt ra giả thuyết về việc tự sát của cơ trưởng. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia đã tin rằng đây là một vụ “giết người do tự sát”.

Các chuyên gia hàng không cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để giải quyết vấn đề tâm lý của phi công. Dữ liệu cho thấy nếu tính riêng các vụ tai nạn do phi công tự sát, có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012.

Một nghiên cứu vào năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định rằng ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay.

Tổ chức IPAAC, một liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không, cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay. Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm.

Các chuyên gia kêu gọi ngành hàng không cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn để giải quyết vấn đề tâm lý của phi công. “Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.