Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương trong cộng đồng. Đồng thời, sự việc này cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Bằng cách nhận diện sớm các triệu chứng như mặt bị méo, tay bị yếu hoặc không thể cử động, nói không rõ ràng và gọi ngay cho cấp cứu trong vòng vài phút, người bệnh có thể được giúp đỡ kịp thời.

Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động. Vì vậy, việc kiểm soát và ngăn chặn các yếu tố này là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau xanh, hoa quả, hạn chế thực phẩm nhiều chất béo và muối; tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày; bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia; kiểm soát các bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường; và duy trì cân nặng hợp lý thông qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu. Hãy tìm hiểu và thực hành các biện pháp phòng ngừa để nâng cao sức khỏe và sự an toàn cho bản thân và gia đình.

Rối loạn mỡ máu là tình trạng bất thường của các chỉ số lipid máu, bao gồm mức cholesterol toàn phần cao, LDL-C (cholesterol xấu) cao, triglycerides cao, hoặc HDL-C (cholesterol tốt) thấp. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Theo Viện Dinh dưỡng, đa số các trường hợp rối loạn chuyển hóa lipid máu là do chế độ ăn không lành mạnh, thói quen tĩnh tại (ít vận động) và nguyên nhân thứ phát do thừa cân, béo phì, các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. Chế độ ăn không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn mỡ máu. Người Việt Nam có xu hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật nhưng ít rau xanh và hoa quả. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thừa cân béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, gút, rối loạn mỡ máu.

Đặc biệt, thói quen tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, trans-fat, thực phẩm siêu chế biến sẵn, đường tự do đang gia tăng ở người trẻ, dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn lipid máu cũng gặp nhiều hơn ở người trẻ. Thiếu hoạt động thể lực cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra rối loạn mỡ máu. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ thiếu vận động thể chất trên toàn cầu vẫn ở mức đáng báo động, với 31% người trưởng thành không tham gia vận động thể chất đủ. Dự báo tỷ lệ này có thể tăng đến 35% vào năm 2030. Tại Việt Nam, khoảng 25% người trưởng thành không tham gia vận động đủ.

Để kiểm soát và điều trị bệnh lý rối loạn mỡ máu, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị rối loạn lipid máu của Bộ Y tế khuyến cáo chế độ ăn nên giảm chất béo bão hòa xuống dưới 7-10% tổng năng lượng trong ngày, hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn chất béo chuyển hóa (trans-fat) có trong đồ chiên rán nhiều lần, thực phẩm chế biến sẵn và bánh kẹo công nghiệp.

Ngoài ra, nên tăng cường sử dụng chất béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3 từ cá béo, và tăng lượng chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Người bị rối loạn lipid máu cũng nên hạn chế cholesterol dưới 200-300 mg/ngày, tránh ăn nhiều lòng đỏ trứng, nội tạng động vật và thịt đỏ nhiều mỡ. Hạn chế đường tự do và rượu bia, nhất là khi có tăng triglyceride, đồng thời giảm lượng muối ăn xuống dưới 5g mỗi ngày.

Chế độ ăn nên ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên cám, rau củ và trái cây tươi ít ngọt, cá biển, đậu nành và sản phẩm từ đậu, cùng với các loại hạt không tẩm muối hay đường. Tóm lại, để kiểm soát nguy cơ mỡ máu, chúng ta nên thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh, tăng cường hoạt động thể lực và hạn chế các thực phẩm không tốt cho sức khỏe tim mạch.

Khi bắt đầu hành trình tập gym, nhiều người thường đặt mục tiêu đạt được hình thể lý tưởng. Tuy nhiên, không ít người sớm nản chí khi không thấy sự thay đổi đáng kể về cân nặng, cơ bắp, hay mức độ mỡ trong cơ thể. Nguyên nhân chính không phải là do họ chưa tập đủ, mà là do chế độ dinh dưỡng chưa phù hợp.

Trong thế giới của những bài tập như squat, plank hay deadlift, chìa khóa để đạt được hình thể mong muốn nằm ở dinh dưỡng hơn là số buổi tập mỗi tuần. dinh dưỡng chiếm tới 70% kết quả của quá trình tập luyện. Một chế độ ăn đúng không chỉ giúp cơ thể đủ năng lượng để hoàn thành bài tập, mà còn phục hồi cơ bắp, kiểm soát mỡ và tăng cường sức khỏe lâu dài.

Chế độ ăn khoa học cho người tập gym cần cân bằng ba nhóm dưỡng chất chính: protein, carbohydrate phức tạp, và chất béo tốt cùng vi chất. Protein giúp xây dựng và phục hồi cơ bắp, carbohydrate phức tạp cung cấp năng lượng ổn định cho các buổi tập, trong khi chất béo tốt và vi chất hỗ trợ cân bằng nội tiết và hấp thu vitamin.

Nhiều người thường mắc sai lầm bằng cách nhịn ăn để giảm cân hoặc tiêu thụ quá nhiều protein với hy vọng tăng cơ nhanh chóng. Điều này không chỉ không hiệu quả mà còn gây áp lực lên gan và thận. Thay vào đó, việc hướng đến lối sống bền vững và linh hoạt đang trở thành xu hướng.

Điều này bao gồm việc ăn chậm, lắng nghe cơ thể, ưu tiên thực phẩm tự nhiên và tạo ra thói quen có thể duy trì lâu dài. Sự kiên trì, khoa học và linh hoạt trong dinh dưỡng chính là những yếu tố tạo nên kết quả bền vững – không chỉ là một cơ thể đẹp, mà còn là một cơ thể khỏe, một tinh thần tốt và một lối sống tích cực.

Các chuyên gia dinh dưỡng đã đưa ra khuyến nghị về việc bổ sung một số loại thực phẩm vào chế độ ăn uống hàng ngày để tăng cường sức khỏe não bộ, hệ miễn dịch và sở hữu cơ bắp săn chắc. Dưới đây là danh sách 5 loại thực phẩm được coi là siêu thực phẩm giúp đạt được mục tiêu này.

Đầu tiên, các loại rau xanh đậm như rau ngót, rau muống, rau cải là những thực phẩm giàu dinh dưỡng. Chúng chứa nhiều folate, vitamin B6 và B12, giúp cải thiện trí nhớ và nâng cao chức năng não bộ. Việc bổ sung các loại rau xanh này vào chế độ ăn uống hàng ngày có thể hỗ trợ đáng kể sức khỏe não bộ.

Thứ hai, quả hạch và hạt như óc chó, hạnh nhân, hạt macca là những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Chúng chứa nhiều axit béo omega-3 và chất chống oxy hóa, hỗ trợ sức khỏe não bộ và tăng cường hệ miễn dịch. Quả hạch và hạt cũng là nguồn cung cấp năng lượng tự nhiên giúp cơ thể hoạt động suốt cả ngày.

Thứ ba, cá hồi và các loại cá béo khác là những thực phẩm lý tưởng cho sức khỏe. Chúng chứa nhiều protein và omega-3, hỗ trợ xây dựng và phục hồi cơ bắp. Ngoài ra, cá hồi cũng giàu vitamin D, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ sức khỏe xương.

Thứ tư, trứng gà là nguồn cung cấp protein chất lượng cao. Chúng giúp xây dựng cơ bắp và hỗ trợ chức năng não bộ. Trứng gà cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin B12, vitamin D và sắt.

Cuối cùng, sữa chua và các sản phẩm từ sữa là những thực phẩm giàu probiotics. Chúng giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Sữa chua cũng là nguồn cung cấp canxi, giúp tăng cường sức khỏe xương và răng.

Tóm lại, việc bổ sung các loại thực phẩm này vào chế độ ăn uống hàng ngày có thể giúp tăng cường sức khỏe não bộ, hệ miễn dịch và sở hữu cơ bắp săn chắc. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các siêu thực phẩm khác tại https://www.healthline.com/nutrition/brain-foods hoặc https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/expert-answers/omega-3-fish-oil/faq-20492007.

Huyết áp cao, thường được gọi là ‘kẻ giết người thầm lặng’, có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch và bệnh thận. Giảm tiêu thụ muối là một biện pháp được khuyên để kiểm soát tình trạng này. Tuy nhiên, theo bác sĩ Shirley Koeh, một chuyên gia về y học chức năng tại Malaysia, việc giảm muối chỉ giải quyết một nửa vấn đề.

Bác sĩ Koeh nhấn mạnh rằng việc bổ sung kali vào chế độ ăn uống cũng quan trọng không kém. Kali đóng vai trò quan trọng trong việc làm giãn mạch máu và hỗ trợ cơ thể loại bỏ natri, một yếu tố góp phần làm tăng huyết áp. Khi cơ thể hấp thụ đủ kali, không chỉ giúp giảm gánh nặng cho hệ tim mạch mà còn giảm nguy cơ tử vong do các bệnh liên quan đến tim.

Về vấn đề này, bác sĩ Koeh khuyến nghị tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu kali vào chế độ ăn uống hàng ngày. Một số thực phẩm giàu kali bao gồm bơ, rau bina, chuối, nấm, đậu và đậu lăng. Ngoài ra, nước ép cần tây và chiết xuất củ dền cũng có thể hỗ trợ hạ huyết áp nhờ vào hàm lượng kali và nitrat tự nhiên, giúp làm giãn mạch máu.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nước ép củ dền có thể làm giảm huyết áp tâm thu hiệu quả trong vòng 90 ngày. Điều này cho thấy rằng việc kết hợp các thực phẩm giàu kali và các loại nước ép tự nhiên vào chế độ ăn uống có thể mang lại lợi ích đáng kể cho những người bị huyết áp cao.

Để có một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh, việc kết hợp các thực phẩm giàu kali và hạn chế tiêu thụ muối là rất quan trọng. Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn uống hoặc bổ sung dinh dưỡng, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.