Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng đòi hỏi sự chuyên nghiệp cao, xu hướng “làm đúng luật” không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ phát triển một cách bài bản, minh bạch và bền vững. Việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và chuyên nghiệp là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Khi các chính sách quản lý mới bắt đầu được thực thi, hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ chi phí tuân thủ, năng lực vận hành đến tâm lý lo ngại bị “siết”. Các chuyên gia nhận định rằng việc “làm đúng luật” với doanh nghiệp nhỏ không hề đơn giản, do các quy định tưởng chừng bình thường với doanh nghiệp lớn lại có thể trở thành gánh nặng với các đơn vị siêu nhỏ.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Quốc hội, cho rằng chi phí cho hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, kế toán viên, nộp thuế đầy đủ… có thể chiếm phần lớn trong doanh thu hoặc lợi nhuận vốn đã eo hẹp của các doanh nghiệp nhỏ. Hơn nữa, mức độ hiểu biết và năng lực vận hành của các hộ kinh doanh còn hạn chế, khiến họ e ngại và lo lắng khi phải tuân thủ các quy định mới.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng nhận định rằng các chính sách hiện hành đang có xu hướng ngày càng chặt chẽ hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như thuế, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy… Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, việc tuân thủ các quy định này đặt ra áp lực rất lớn về chi phí, thời gian và năng lực thực hiện.

Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn cho rằng “làm đúng luật” là xu hướng không thể đảo ngược. Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp giúp hợp pháp hóa, mở ra cơ hội vay vốn, mở rộng quy mô và tăng độ tin cậy với đối tác. Để biến nỗi lo thành cơ hội, các chính sách cần được thiết kế linh hoạt, lộ trình hợp lý và hệ thống hỗ trợ đủ mạnh.

Cụ thể, ông Phan Đức Hiếu đề xuất cần thiết kế chính sách pháp luật có tính phân loại, phù hợp với quy mô doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên được hưởng cơ chế giảm yêu cầu về hồ sơ, điều kiện hoặc các bước thủ tục hành chính phù hợp năng lực thực hiện. Ông Đậu Anh Tuấn cũng cho rằng việc thực hiện chính sách cần kết hợp cả “lực đẩy” (bắt buộc phải làm) và “lực kéo” (hỗ trợ để muốn làm) như miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử; cung cấp các khóa đào tạo ngắn ngày; và tư vấn kịp thời từ cơ quan chức năng.

Cuối cùng, TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công Trường đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), cũng nhấn mạnh rằng Nhà nước cần tiến xa hơn trong việc minh bạch hóa môi trường kinh doanh, loại bỏ các yếu tố “xin-cho”, giảm chi phí ngầm và quan trọng nhất là bảo đảm sự thống nhất giữa quy định trên giấy và thực thi thực tế. Bằng cách này, các doanh nghiệp nhỏ có thể tận dụng cơ hội để phát triển bền vững và đóng góp vào sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Vietnamnet

Luat_dat_dai2024 có hiệu lực từ ngày 1/7 vừa qua, được xem là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện chính sách đất đai tại Việt Nam, với mục tiêu đưa giá đất sát với thị trường hơn và bảo đảm quyền lợi cho người bị thu hồi đất. Tuy nhiên, qua quá trình triển khai, Luật Đất đai 2024 đã lộ ra nhiều bất cập ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và doanh nghiệp. Để giải quyết những vướng mắc này, nhiệm vụ cấp thiết là cần nghiên cứu, sửa đổi để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất đai và sớm trình Ban Chấp hành Trung ương cho ý kiến.

Một trong những điểm bất cập nổi bật là bảng giá đất mới đã tăng cao đáng kể, khiến người dân phải gánh chịu khoản tài chính lớn khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tại TP.HCM, nhiều xã, phường đã chứng kiến sự tăng giá mạnh, có nơi giá đất tăng gấp hàng chục lần so với bảng giá đất cũ. Điều này đã khiến không ít người dân phải tạm ngưng chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp lên đất thổ cư.

Lãnh đạo một tập đoàn bất động sản hàng đầu tại TP.HCM cho biết rằng, sự tăng cao của bảng giá đất mới là một vấn đề lớn khi thực thi Luật Đất đai 2024. Điều này không chỉ khiến người dân có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất gặp khó khăn mà còn ảnh hưởng đến các doanh nghiệp, vì mọi chi phí liên quan đến đất đai đều được tính vào giá nhà.

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, nhận định rằng sự chậm trễ trong việc tính tiền sử dụng đất không liên quan đến năng lực tài chính hay ý chí của doanh nghiệp, mà chủ yếu là do thủ tục hành chính kéo dài. Ông đề xuất rằng đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do sự chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng, cần hủy bỏ hoàn toàn khoản thu bổ sung này. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, không chỉ cần sửa đổi trong Nghị định 103 mà còn cần thiết phải điều chỉnh trong Luật Đất đai, cụ thể là tại Điều 257 của luật.

GS.TSKH Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng Luật Đất đai 2024 chưa thể hiện hết tinh thần của Nghị quyết 18, đặc biệt là chính sách tài chính đất đai còn quá mờ nhạt. Ông Võ khẳng định rằng quá trình sửa Luật Đất đai vừa qua được thực hiện rất công phu, mất nhiều thời gian nhưng vẫn còn nhiều điểm không phù hợp với Nghị quyết 18 của Trung ương. Dường như luật chỉ ‘lướt qua’ nghị quyết nhưng chưa phản ánh đúng tinh thần và bản chất của nghị quyết.

Chính phủ vừa qua đã chỉ ra 4 vướng mắc chính trong chính sách và pháp luật về đất đai. Đó là chính sách, pháp luật về đất đai chưa phù hợp với chủ trương tổ chức lại chính quyền địa phương hai cấp; chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới; chính sách thu hồi đất vẫn phân biệt giữa dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công và dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư tư; chính sách đổi mới về tài chính đất đai theo tinh thần Nghị quyết số 18 chưa được thể chế hóa đầy đủ.

Luat_dat_dai2024 đã ghi nhận nhiều hiệu ứng tích cực, đặc biệt tại TP.HCM. Một trong những điểm sáng khi thi hành Luật Đất đai 2024 là khâu định giá đất đã được khơi thông, giúp doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ tài chính để triển khai dự án và người dân cũng được cấp sổ hồng. Thống kê từ Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho thấy trong sáu tháng đầu năm 2025, tổng nguồn thu ngân sách ước đạt hơn 65.319 tỷ đồng.