Những ngày tháng 7 này, trên dải đất hình chữ S, nhiều gia đình đã tìm được người thân là các anh hùng, liệt sĩ trong niềm hạnh phúc vô bờ bến. Sau hàng chục năm tìm kiếm, giọt nước mắt của niềm khắc khoải mong chờ đã rơi xuống khi tên tuổi, địa chỉ của liệt sĩ được trả lại đúng nghĩa.

Việc kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và công nghệ ADN đã đem lại hy vọng đoàn tụ cho nhiều gia đình, góp phần xoa dịu những mất mát, hy sinh của các thân nhân liệt sĩ. 16 gia đình đã nhận được tin vui khi mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ trùng khớp, giúp xác định được danh tính của các anh hùng, liệt sĩ sau hàng chục năm mất tích.

Trong số này, có gia đình bà Nguyễn Thị Lan, em gái của liệt sĩ Nguyễn Quốc Hội, đã tìm thấy hài cốt của anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bà Lan chia sẻ, năm 1972, anh trai đi bộ đội thì đến 1973, gia đình nhận được giấy báo tử ở mặt trận phía Nam và không biết hy sinh ở đâu. Gia đình nhận được kỷ vật của anh trai là đồng hồ, ba lô… nhưng không có thông tin về nơi hy sinh.

Hằng năm, ngày giỗ của anh trai, gia đình vào nhà thờ làm lễ cầu nguyện, còn đến ngày 27/7, ở địa phương tổ chức thắp hương ngoài nghĩa trang, gia đình bà Lan đều đi và khấn cầu mong anh trai linh thiêng báo mộng về. Sau khi thu nhận mẫu ADN, bà Lan và gia đình đã nhận được kết quả trùng khớp, giúp xác định được hài cốt của anh trai. “Không có niềm vui nào hơn lúc này, chúng tôi đã tìm thấy anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm” – bà Lan chia sẻ.

Tương tự, gia đình bác Nguyễn Văn Mão, tỉnh Nghệ An, cũng đã tìm thấy hài cốt của anh trai, liệt sĩ Nguyễn Duy Thanh, sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bác Mão tâm sự, năm 1971, anh trai hy sinh, nhưng gia đình không biết nơi hy sinh. Sau đó, gia đình bác Mão vào tỉnh Quảng Trị tìm 2 lần nhưng không thấy mộ, không tìm thấy bất cứ thông tin nào.

Còn tại tỉnh Thanh Hóa, gia đình bác Trịnh Văn Lai đã tìm thấy liệt sĩ Trịnh Văn Hai, được xác định chính xác thông qua mẫu ADN của thân nhân. Bác Lai tâm sự, bố mất sớm, một mình mẹ nuôi 4 anh chị em. Trước khi mất, mẹ dặn phải cố gắng tìm được phần mộ, đưa anh Hai về quê với tiên tổ, với bố mẹ.

Bộ Công an đã thu nhận 20.911 mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Quá trình triển khai của cán bộ, chiến sĩ được thực hiện ân cần, niềm nở với tinh thần phục vụ nhân dân. Kết quả bước đầu đã giúp xác định danh tính của 16 anh hùng, liệt sĩ.

Bộ Công an đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị xây dựng và mở rộng Ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính để bù đắp các mất mát to lớn đối với các gia đình liệt sĩ và trả lại danh tính cho các anh hùng, liệt sĩ.

Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực giải quyết những vướng mắc kéo dài trong quá trình xác minh danh tính liệt sĩ bằng cách áp dụng công nghệ hiện đại và tăng cường hợp tác quốc tế. Mục tiêu này nhằm đẩy nhanh tiến độ giám định ADN, từ đó làm sáng tỏ thông tin về hàng trăm nghìn liệt sĩ vẫn chưa được xác định danh tính.

Ước tính hiện nay, cả nước có khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin cá nhân vẫn chưa được làm rõ. Ngoài ra, còn khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập và đưa về nơi an nghỉ cuối cùng. Trước những thách thức này, các cơ quan chức năng đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030, sẽ xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN.

Để đạt được mục tiêu tham vọng này, việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong quá trình giám định ADN được coi là một bước tiến quan trọng. Công nghệ không chỉ giúp tăng tốc độ xác định danh tính mà còn nâng cao độ chính xác. Bên cạnh việc tự chủ động nguồn lực trong nước, mở rộng hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò then chốt. Sự hợp tác này không chỉ giúp Việt Nam tiếp cận với những công nghệ mới mà còn nhận được sự hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm từ các nước khác.

Nhìn từ góc độ xã hội, nỗ lực này của Chính phủ nhận được sự đồng thuận và ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng. Việc giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ không chỉ góp phần an dân mà còn thể hiện tinh thần tri ân sâu sắc với những anh hùng đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc. Khi công nghệ và hợp tác quốc tế được đẩy mạnh, hy vọng những người thân của liệt sĩ sẽ sớm nhận được thông tin về các anh hùng liệt sĩ, từ đó góp phần xây dựng những mảnh đời tốt đẹp hơn.

Chúng ta có thể hy vọng rằng với những giải pháp đang được triển khai, trong thời gian tới, sẽ có nhiều bước tiến đáng kể trong việc giải quyết các tồn tại trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ. Đồng thời, qua đó thể hiện sự trân trọng và biết ơn với thế hệ đi trước đã hy sinh xương máu vì Tổ quốc.