Các nhà nghiên cứu tại Đại học North Carolina (NC State) đã đạt được bước tiến quan trọng trong lĩnh vực phân tích hóa học với việc phát triển một quang phổ kế siêu nhỏ. Thiết bị này có kích thước chỉ vài milimét vuông, đủ nhỏ để được tích hợp vào điện thoại thông minh và các thiết bị nhỏ gọn khác, mở ra khả năng phân tích hóa học tiên tiến ở bất cứ đâu.

Quang phổ kế là một công cụ không thể thiếu trong việc nghiên cứu cách vật liệu tương tác với ánh sáng, từ đó giúp xác định các tính chất hóa học và vật lý của chúng. Ứng dụng của quang phổ kế rất rộng rãi, bao gồm chẩn đoán y tế, giám sát môi trường, thám hiểm không gian và kiểm soát chất lượng sản xuất. Với kích thước siêu nhỏ và khả năng hoạt động hiệu quả, quang phổ kế mới này có thể mang lại những cơ hội mới cho nhiều lĩnh vực.

Nhóm nghiên cứu tại NC State đã thành công trong việc tạo ra nguyên mẫu quang phổ kế có khả năng phát hiện ánh sáng trong phạm vi từ quang phổ cực tím đến cận hồng ngoại. Thiết bị này hoạt động dựa trên cảm biến quang được thiết kế đặc biệt, có độ nhạy có thể thay đổi tùy theo điện áp áp dụng. Bằng cách quét qua điện áp dưới một volt và ghi lại phản ứng của cảm biến, các nhà nghiên cứu có thể tái tạo toàn bộ quang phổ của ánh sáng phản xạ hoặc truyền qua vật liệu. Quá trình này diễn ra nhanh chóng, trong chưa đầy một phần nghìn giây, mà không cần thiết kế quang học phức tạp hoặc đầu vào điện áp cao.

Trong các thử nghiệm tại phòng thí nghiệm, nguyên mẫu quang phổ kế siêu nhỏ đã chứng minh độ chính xác tương đương với các quang phổ kế thông thường hiện có. Đồng thời, nó cũng đạt được độ nhạy tương đương với cảm biến quang thương mại hiện nay. Brendan O’Connor, giáo sư kỹ thuật cơ khí và hàng không vũ trụ tại NC State và trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết đây là bước tiến đầu tiên quan trọng hướng tới việc thương mại hóa sản phẩm.

Ông O’Connor cũng bày tỏ hy vọng rằng trong lâu dài, mục tiêu của nhóm là đưa quang phổ kế vào thị trường tiêu dùng. Với kích thước nhỏ gọn và nhu cầu năng lượng thấp, công nghệ mới này hoàn toàn có khả năng được tích hợp vào điện thoại thông minh và các thiết bị cầm tay khác. Điều này có thể mở ra nhiều ứng dụng thú vị và tiện ích trong tương lai, giúp người dùng có thể thực hiện các phân tích hóa học phức tạp một cách dễ dàng và thuận tiện.

Trước những triển vọng tích cực của công nghệ này, việc tiếp tục phát triển và hoàn thiện quang phổ kế siêu nhỏ sẽ là chìa khóa để mở rộng ứng dụng của nó trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nếu thành công, công nghệ này không chỉ đem lại lợi ích về mặt khoa học mà còn có thể tác động tích cực đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Quy Nhơn, một địa danh nằm ở tỉnh Bình Định, Việt Nam, đã và đang trên đà trở thành một trong những điểm đến du lịch biển đảo hàng đầu tại Châu Á. Với nền văn hóa cổ Sa Huỳnh, Đông Sơn phong phú và bãi biển độc đáo mang hình dạng ‘vầng trăng khuyết’, Quy Nhơn đang hiện thực hóa giấc mơ trở thành thủ phủ mới của du lịch biển đảo Việt Nam.

Theo số liệu thống kê mới nhất, trong năm 2024, Quy Nhơn đã thu hút 7,9 triệu lượt khách và trong 6 tháng đầu năm 2025, con số này đã đạt 6,5 triệu lượt khách. Đây là minh chứng cho thấy du lịch Quy Nhơn đã tìm ra ‘chìa khóa vàng’ để mở cửa ‘kho báu’ du lịch biển đảo của mình.

Các chuyên gia du lịch đánh giá cao tiềm năng du lịch biển tại Quy Nhơn, cho rằng khu vực này còn rất nhiều tiềm năng để khai thác, thậm chí có thể được xem như ‘mỏ vàng’ du lịch biển còn ẩn giấu. Bên cạnh đó, Quy Nhơn cũng có tiềm năng lớn trong các phân khúc du lịch như MICE, du lịch gắn với bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa, tạo nét riêng thu hút du khách.

Quy Nhơn không chỉ tập trung vào khai thác các lợi thế đặc biệt với di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đậm nét như Võ Cổ truyền Bình Định, trống trận Tây Sơn, Bài Chòi, Hò Bả trạo, văn hóa kiến trúc làng chài còn gìn giữ tốt, ẩm thực đặc sắc và phong phú, mà còn hướng đến trở thành điểm đến mới thu hút nhân tài với Trung tâm khoa học quốc tế và giáo dục liên ngành. Đây là nơi các nhà khoa học đạt giải Nobel, huy chương Field đến nhiều nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương, và là địa điểm tổ chức các hội thảo khoa học uy tín của quốc tế.

Với những lợi thế mới này, du lịch Quy Nhơn đang có cơ hội để phát triển và vươn tầm quốc tế, không chỉ đáp ứng mục tiêu trở thành thủ phủ mới, điểm đến văn hoá, ‘Đất võ, Trời văn’ được yêu thích hàng đầu Châu Á, mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Đác, trưởng Ban tự động hóa sản xuất Xí nghiệp Cơ điện, Liên doanh Việt – Nga (Vietsovpetro), là một tấm gương sáng về đam mê sáng chế và nghiên cứu khoa học. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề, anh đã cho ra đời 15 sáng kiến cải tiến kỹ thuật, mang lại lợi nhuận tính bằng triệu USD. Đối với anh, đam mê sáng chế và nghiên cứu khoa học đã trở thành một phần không thể thiếu trong công việc.

Xuất thân từ chuyên ngành tự động hóa tại Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), Nguyễn Văn Đác đầu quân về Vietsovpetro năm 2006. Từ đó, anh bắt đầu nghiên cứu và tìm tòi sáng kiến để giảm bớt ngày công, hạn chế tối đa lao động chân tay và khắc phục lỗi của máy mà vẫn đem lại hiệu quả kinh tế cao. Qua quá trình làm việc, anh đã tích lũy kinh nghiệm và phát triển các kỹ năng chuyên môn, trở thành một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tự động hóa tại Vietsovpetro.

Một trong những sáng kiến nổi bật của anh là ‘Sử dụng van điều chỉnh PVC-521B với chương trình điều khiển hợp lý để cung cấp khí dầu vào ổn định cho máy nén khí thấp lắp tại MSP-9 và MSP-4 mỏ Bạch Hổ’. Sáng kiến này đã giúp giảm thiểu lỗi và tăng hiệu suất làm việc của máy nén khí, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất tại mỏ Bạch Hổ. Bên cạnh đó, anh Đác còn cho ra đời nhiều sáng kiến khác như ‘Nâng cấp hệ thống điều khiển máy nén khí nguồn nuôi Ingersoll Rand, sử dụng hệ thống biến tần thông dụng và PLC thay thế cho hệ thống điều khiển, biến tần chuyên dụng’. Sáng kiến này đã giúp máy nén khí chạy êm không bị lỗi ngay từ ngày đầu vận hành, giảm thiểu thời gian bảo trì và tăng tuổi thọ của thiết bị.

Những sáng kiến của anh Đác đã được áp dụng thành công vào lao động sản xuất và đem lại nhiều giá trị cho Vietsovpetro. Anh cũng đã nhận được nhiều giải thưởng và vinh danh như giải ba hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 17 tại Hà Nội, chiến sĩ thi đua cơ sở trong suốt 13 năm qua. Những thành achievement này là minh chứng cho sự cống hiến và đam mê của anh Đác trong lĩnh vực sáng chế và nghiên cứu khoa học.

Anh Đác chia sẻ rằng anh hạnh phúc không phải vì được khen hay vinh danh mà bởi có không gian cho mình được cống hiến, thỏa sức đam mê tại đơn vị. Đam mê ấy như dòng máu tuôn chảy trong mình và chưa bao giờ dừng lại. Hiện tại, anh Đác vẫn tiếp tục tìm tòi và nghiên cứu để tạo ra những đề tài, sáng kiến mới xuất phát từ chính yêu cầu công việc hàng ngày đặt ra. Với tinh thần sáng tạo và đam mê không ngừng, anh Đác sẽ tiếp tục là một nguồn cảm hứng cho nhiều người, đặc biệt là các thế hệ trẻ trong lĩnh vực sáng chế và nghiên cứu khoa học.

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm góp phần phát triển kinh tế xanh, bền vững và tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Tại Lào Cai, đồng bào dân tộc thiểu số các xã Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé đã gắn bó mật thiết với những rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng, đưa sản phẩm từng bước chinh phục thị trường. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó. Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm.

Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch. Thông qua dự án, chị được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng tăng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ. Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta.

Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ. Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé.

Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua. Đây là những bước tiến quan trọng giúp các thành viên trong hợp tác xã, từng bước thoát khỏi sự lệ thuộc vào thương lái.

Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng.

Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương. Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng.

Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất. Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm.

Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tạo việc làm và mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số là một trong những mục tiêu quan trọng của các dự án phát triển ngành măng. Không chỉ hướng tới lợi nhuận, mô hình hợp tác xã măng còn mang giá trị xã hội lớn.

Từ chỗ lao động đơn lẻ, manh mún, người dân, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số được tổ chức sản xuất bài bản, có thu nhập ổn định, có cơ hội học hỏi và thể hiện vai trò lãnh đạo. Nhờ những thay đổi tích cực trong ngành măng cùng với quyết tâm không ngừng nghỉ của những người phụ nữ như chị Triệu Thị Lai và chị Hà Thị Thu Hương, những ngọn măng trong rừng núi Lào Cai không chỉ đơn thuần là kế sinh nhai mà còn góp phần tạo nên cho sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tại các vùng miền, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng đặc sản vùng cao với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và giá trị văn hóa đi kèm. Những sản phẩm măng rừng với vị ngọt thanh, độ giòn đặc trưng và được chế biến theo quy trình sạch của Lào Cai đang dần khẳng định vị thế không chỉ tại các chợ truyền thống, mà có mặt tại các hội chợ, trên quầy kệ của các siêu thị, và trên các nền tảng bán hàng thương mại điện tử.

Tiếp nối hành trình phát triển kinh tế hàng hóa vùng dân tộc thiểu số và miền núi, cần có chính sách dài hạn từ Nhà nước, từ Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ hạ tầng sản xuất, vốn tín dụng ưu đãi, chuyển giao khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và bảo hộ thương hiệu. Quan trọng hơn cả là niềm tin vào năng lực của những người phụ nữ vùng cao, trao cho họ cơ hội để góp sức phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.