Trong quá trình lựa chọn ngành nghề, nhiều bạn trẻ hiện nay đang phải đối mặt với những định kiến về giới, danh tiếng và thu nhập. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai của cá nhân mà còn dẫn đến lãng phí nguồn lực xã hội. Dựa trên bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty đã tăng tuyển dụng.

Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh thường đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng chỉ những nghề dễ giàu mới đáng học, dẫn đến tình trạng đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, gây ra sự mất cân đối giữa cung và cầu. Văn hóa Á Đông cũng đóng một vai trò nhất định trong việc tạo ra định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Một số bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học yêu thích vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học và quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh đã khẳng định rằng năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới tính, mà nó phụ thuộc vào định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ vẫn chọn ngành trái với sở thích của mình chỉ vì muốn vào những trường đại học danh tiếng. Việc lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng và hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn trẻ không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Thực tế rằng người người đại học, nhà nhà đại học, nhưng vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân đang đặt ra dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai có thể dẫn đến tình trạng tăng thất nghiệp và lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm, chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp, đến khi học xong, lại làm trái ngành trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực, gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là một hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho người đi theo lối mòn định kiến. Để có thể chọn được ngành nghề phù hợp, chúng ta cần hiểu rõ chính mình bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi về những điều mình muốn, giỏi và sống vì giá trị nào thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Sự hỗ trợ từ gia đình, nhà trường và xã hội cũng đóng vai trò quan trọng, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai và tránh dựng thêm những rào chắn vô hình.

thất nghiệp Việt Nam 2025 vẫn là một vấn đề cần được quan tâm. Vì thế mà con đường đi tới thành công của mỗi cá nhân cần được cân nhắc kĩ càng .

Ngày hội lựa chọn nguyện vọng xét tuyển năm 2025 đã trở thành một sự kiện quan trọng cho các thí sinh đang tìm kiếm cơ hội đại học của mình. Tại khuôn viên Đại học Bách khoa Hà Nội, gần 160 gian tư vấn trực tiếp của các cơ sở giáo dục đã được thiết lập, cung cấp cho các em cơ hội gặp gỡ và trao đổi trực tiếp với đại diện trường mà mình quan tâm.

Các gian tư vấn của những trường có khối ngành khoa học công nghệ, vi mạch bán dẫn luôn chật kín thí sinh đến tìm hiểu. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của những lĩnh vực đang được nhà nước ưu tiên đầu tư. Tại Ngày hội lựa chọn nguyện vọng xét tuyển đại học, cao đẳng năm 2025, gian tư vấn của Trường Đại học CMC thu hút đông đảo học sinh và phụ huynh đến tìm hiểu thông tin.

Đặc biệt, các nhóm ngành công nghệ, thiết kế vi mạch bán dẫn và digital marketing – những lĩnh vực đang có sức hút mạnh mẽ và là xu hướng nhân lực tương lai – nhận được sự quan tâm lớn từ các thí sinh. Trao đổi với phóng viên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Tùng – Hiệu trưởng Trường Đại học CMC bày tỏ, số lượng thí sinh quan tâm đến các khối ngành khoa học công nghệ, vi mạch bán dẫn đông đến vậy khiến thầy khá bất ngờ.

Rất nhiều học sinh chủ động đặt câu hỏi chi tiết về chương trình đào tạo, cơ hội nghề nghiệp, tổ hợp xét tuyển và điểm chuẩn dự kiến của từng ngành. Dự đoán về điểm chuẩn năm nay, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Tùng cho biết, điểm chuẩn năm nay có thể thấp hơn năm ngoái một chút. Tại Trường Đại học CMC, với các khối ngành công nghệ, khi xét tuyển sử dụng tổ hợp có môn Toán thì môn Toán sẽ nhân đôi.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Tùng đã có những lời khuyên về cách đăng ký xét tuyển hiệu quả. Thầy Tùng khuyến khích thí sinh chia nguyện vọng thành ba “phân khúc”: nhóm đầu là những trường/ngành mơ ước, nhóm giữa gồm các trường có chương trình đào tạo thực tiễn, phù hợp năng lực, còn nhóm cuối nên là những lựa chọn an toàn theo xu hướng chung.

Không chỉ riêng Trường Đại học CMC, tại các gian tư vấn của các trường như Đại học Phenikaa, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) đều thu hút đông đảo thí sinh đến tìm hiểu về khối ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, vi mạch bán dẫn. Tiến sĩ Nguyễn Viết Hương – Phó trưởng khoa, Khoa Khoa học và Kỹ thuật Vật liệu, Đại học Phenikaa chia sẻ, nhà trường đã cử đông đảo giảng viên, lãnh đạo các khoa cùng sinh viên tình nguyện đến tham gia tư vấn tại Ngày hội lựa chọn nguyện vọng xét tuyển năm nay.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Tiến Đức – Phó Trưởng phòng, Phòng Đào tạo, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) đánh giá, lượng thí sinh đến tư vấn tăng rõ rệt so với ngày hội tư vấn tuyển sinh tháng 3/2025 vừa qua. Về phương án đăng ký nguyện vọng, thầy Đức khuyến nghị thí sinh nên xếp ngành yêu thích nhất ở nguyện vọng 1, tiếp đó là các nguyện vọng “an toàn” hơn để dự phòng.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Công nghệ không chỉ là lĩnh vực của các chuyên gia kỹ thuật mà còn mở ra cánh cửa nghề nghiệp cho nhiều ngành học khác. Bên cạnh các ngành học như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm, cũng có những ngành học khác tưởng chừng không liên quan trực tiếp đến công nghệ nhưng lại đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn.

Sau đây là 5 ngành học đang ‘hưởng ké’ nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng.

1. Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng: Ngành này đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

2. Marketing số: Ngành Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ. Điều này không chỉ yêu cầu kỹ năng về mặt số mà còn cần sự sáng tạo và tư duy đổi mới.

3. Ngôn ngữ học tính toán: Ngành Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot… và có cơ hội làm việc trong các dự án liên quan đến xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

4. Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI): Ngành UX/UI hiện nay không chỉ còn là ‘mỹ thuật số’, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Các chuyên gia UX/UI cần có kiến thức về thiết kế, công nghệ và tâm lý học để tạo ra những trải nghiệm người dùng tốt nhất.

5. Tâm lý học: Ngành Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu… Việc ứng dụng công nghệ trong tâm lý học mở ra những phương pháp mới trong nghiên cứu và hỗ trợ tâm lý.

Những ngành học này có thể không quá ‘kỹ thuật’, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người. Để tìm hiểu thêm về các ngành học và cơ hội nghề nghiệp, bạn có thể tham khảo các nguồn thông tin như Coursera, edX và các trang web tuyển sinh của các trường đại học hàng đầu.

Nghề tư vấn bảo hiểm nhân thọ đang trở thành một trong những công việc được săn đón trong tương lai tại Việt Nam, khi người dân ngày càng nhận thức rõ hơn về các rủi ro sức khỏe và tài chính. Với việc thị trường bảo hiểm nhân thọ đã qua giai đoạn chuyển đổi và đang trên đà phát triển, cơ hội cho các chuyên gia tư vấn bảo hiểm là rất lớn.

Dư địa phát triển của thị trường bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam còn rất lớn. Theo số liệu từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, tính đến hết năm 2024, chỉ có khoảng 11% dân số Việt Nam tham gia bảo hiểm nhân thọ. Đây là con số còn thấp nếu so sánh với các nước như Philippines (38%), Malaysia (50%), Singapore (71%) và Mỹ (52%). Nhà nước đã đặt mục tiêu 15% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ vào năm 2025 và tăng lên 18% vào năm 2030.

Sau đại dịch Covid-19, người dân đã quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe, dẫn đến nhu cầu tìm kiếm các giải pháp bảo hiểm để bảo vệ tài chính trước những rủi ro bất ngờ. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam sẽ đạt 26,9 tỷ USD vào năm 2029. Bảo hiểm không chỉ là giải pháp bảo vệ mà còn là công cụ tích lũy mới để phục vụ nhu cầu tài chính đa dạng của khách hàng.

Ngành bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam đã trải qua giai đoạn chuyển đổi và đang trên đà phục hồi. Hành lang pháp lý đã được cải thiện và thay đổi đáng kể theo hướng chặt chẽ và minh bạch hơn. Các doanh nghiệp bảo hiểm cũng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, tăng cường số hóa, chú trọng đào tạo chuyên môn, đổi mới sản phẩm và đào tạo kiến thức y khoa cho tư vấn viên.

Nghề tư vấn bảo hiểm đã có mặt tại Việt Nam hơn 20 năm và đã giúp hàng trăm nghìn người có được công việc và phát triển sự nghiệp. Nghề này không chỉ mang lại thu nhập ổn định và cơ hội thăng tiến rõ ràng mà còn tạo ra giá trị nhân văn và tác động tích cực đến xã hội.

Nhiều chuyên gia tư vấn bảo hiểm đã chia sẻ về sự nghiệp vững chắc và cơ hội phát triển trong lĩnh vực này. Họ đã có thể chủ động sắp xếp thời gian, tự chủ tài chính và có cơ hội mở rộng quan hệ thông qua việc gặp gỡ khách hàng đến từ nhiều ngành nghề khác nhau. Việc liên tục được đào tạo và trang bị chuyên sâu các kiến thức y khoa đã giúp họ tự tin phát triển trong lĩnh vực này.

Các doanh nghiệp bảo hiểm như Manulife đã tạo điều kiện cho tư vấn viên phát triển sự nghiệp bền vững với lộ trình rõ ràng. Tại Manulife, tư vấn viên không chỉ được trang bị kiến thức chuyên môn về tài chính – bảo hiểm mà còn được đào tạo kiến thức thiết yếu về sức khỏe cộng đồng thông qua việc hợp tác với các tổ chức uy tín.