Từ ngày 1/8/2025, hàng loạt chính sách mới về kinh tế – xã hội sẽ có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực của đời sống. Những thay đổi này bao gồm các quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, xác định trị giá hải quan hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, mức đóng bảo hiểm y tế, kết nối và chia sẻ dữ liệu trong giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước, và nhiều quy định khác.

Nghị định số 119/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1/8/2025, quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn. Theo đó, các cơ sở được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính có trách nhiệm xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với hạn ngạch được phân bổ. Đây là một bước quan trọng trong việc thực hiện cam kết của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Nghị định số 167/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định về trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu. Theo đó, trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu là giá bán của hàng hóa tính đến cửa khẩu xuất, không bao gồm phí bảo hiểm quốc tế và phí vận tải quốc tế. Quy định này nhằm tạo sự minh bạch và công bằng trong việc xác định giá trị hàng hóa xuất khẩu, giúp các doanh nghiệp xuất khẩu có thể xác định giá bán hàng hóa của mình một cách chính xác.

Nghị định số 179/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng. Theo đó, người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số sẽ được hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng. Đây là một chính sách nhằm thu hút và giữ chân những người có chuyên môn về chuyển đổi số, giúp các cơ quan, tổ chức có thể đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số.

Nghị định số 188/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Theo đó, mức đóng bảo hiểm y tế sẽ được điều chỉnh, với mức đóng hằng tháng của đối tượng quy định tại các điểm a, c, d và e khoản 1 Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế bằng 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Quy định này nhằm đảm bảo sự công bằng và bền vững của hệ thống bảo hiểm y tế.

Nghị định số 194/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định chi tiết một số điều của Luật Giao dịch điện tử về cơ sở dữ liệu quốc gia, kết nối và chia sẻ dữ liệu, dữ liệu mở phục vụ giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước. Theo đó, dữ liệu trong cơ quan Nhà nước phải được chia sẻ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các trường hợp cần thiết. Đây là một bước quan trọng trong việc tạo ra một môi trường giao dịch điện tử thông suốt và hiệu quả.

Cuối cùng, Nghị định số 196/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 3/8/2025, sửa đổi, bổ sung về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự. Theo đó, các giấy tờ được miễn hợp pháp hóa lãnh sự gồm giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế, giấy tờ, tài liệu được chuyển giao trực tiếp hoặc qua đường ngoại giao giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Quy định này nhằm đơn giản hóa thủ tục và tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức khi thực hiện các giao dịch quốc tế.

Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang ngày càng trở thành xu hướng lựa chọn cho các doanh nghiệp nhằm mục đích chứng minh việc tiêu thụ điện sạch và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thị trường này đã đặt ra những vấn đề về hiệu quả thực tế trong việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Một số chuyên gia bắt đầu đặt câu hỏi liệu I-REC có thực sự đóng góp vào mục tiêu môi trường hay chỉ đơn thuần là một cách thức để làm đẹp số liệu carbon.

I-REC, hay Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho một megawatt-giờ điện tái tạo đã được tích hợp vào lưới điện. Hệ thống này được xây dựng dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, và hiện tại đã được áp dụng tại hơn 60 quốc gia trên toàn thế giới. Các doanh nghiệp có xu hướng quan tâm đến I-REC chủ yếu vì hai lý do. Thứ nhất, theo Nghị định thư Khí nhà kính, I-REC được công nhận là một công cụ hợp lệ để chứng minh việc tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2. Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 đang sử dụng I-REC như một bằng chứng để thực hiện cam kết sử dụng 100% điện tái tạo.

Dù vậy, I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ và không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến việc xây dựng thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại từ trước. Điều này dẫn đến rủi ro “greenwashing” khi doanh nghiệp vẫn tiếp tục sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là sử dụng 100% điện tái tạo thông qua việc mua I-REC.

Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu đóng vai trò như một “công cụ kế toán” và không trực tiếp làm thay đổi cơ cấu sản xuất điện hiện tại. Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang trong quá trình phát triển, với nhiều công ty đa quốc gia mua RECs (Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo) để đáp ứng các mục tiêu bền vững.

Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách. Để giải quyết những thách thức này, các chuyên gia cho rằng cần phải cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp I-REC với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Sự phát triển và quản lý minh bạch của I-REC sẽ giúp công cụ này trở thành một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và trên toàn cầu, góp phần vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và sử dụng năng lượng tái tạo.

Tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý minh bạch và đi kèm với các hành động thực tế, I-REC sẽ là một công cụ kế toán carbon hữu hiệu và là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và toàn cầu.