Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo ra nhiều thách thức cho người dùng internet. Các mạng xã hội và nền tảng trực tuyến đang tăng cường thanh lọc sản phẩm thông tin, hình ảnh do AI tạo ra nhằm bảo vệ người dùng khỏi lừa đảo trực tuyến.

Đại diện của các nhà mạng và hãng công nghệ cho rằng đã đến lúc nhận rõ giá trị thông tin xác thực do con người và sản phẩm giả lập từ AI. Sự phát triển nhanh chóng của AI trong thời gian ngắn đã tạo ra nguy cơ nhầm lẫn hư thực, vi phạm bản quyền sáng tạo và tạo môi trường nguy hiểm.

Lực lượng an ninh mạng châu Âu đã chỉ ra rằng sản phẩm thông tin từ AI lan truyền trên mạng đã tạo nhầm lẫn ở người dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Các dạng thông tin như làm bài tập, soạn dữ liệu số, tổng hợp thông tin theo cú pháp, lệnh tìm kiếm đang được dùng nhiều hơn, biến công cụ AI thành thông minh hơn. Tuy nhiên, hệ lụy là người dùng có thể tin tưởng tuyệt đối vào tính chân thật của dữ liệu và sử dụng một cách máy móc, gây ra nhầm lẫn, sai lệch.

Một số nhà nghiên cứu đã thử dùng AI vào việc chẩn đoán bệnh tật, sử dụng phác đồ y tế, chọn mua thuốc và thu được kết quả tổng hợp thông tin đáng tin cậy. Tuy nhiên, nếu không có sự tham vấn, kiểm chứng lại từ người có chuyên môn, sẽ có nhiều người nhầm lẫn và gặp nguy hiểm.

Các trường hợp khác đã thử nghiệm so sánh dữ liệu thông tin chính trị, lịch sử xã hội với công cụ AI và phát hiện ra sai sót nghiêm trọng khi dữ liệu được lắp ghép lại tùy tiện. Nhiều thông tin do AI đưa ra khi có yêu cầu đã sai lệch so với thực tế nhưng trình bày khéo léo và trôi chảy, dễ đánh lừa người dùng.

Điều này dễ dẫn đến nghi ngờ của người dùng AI khi tiếp cận vấn đề thời sự, xã hội và kiểm chứng lịch sử. Tất cả cho thấy dữ liệu tổng hợp là nguồn khai thác chính của AI, nhưng không phải dữ liệu nào cũng chính xác.

Nếu có công cụ AI được nhiều nhóm người dùng cố tình đưa dữ liệu sai lệch, tương tác nhiều lần, sẽ tích hợp thông tin không chính xác và gây hệ lụy. Các tổ chức nghiên cứu, ứng dụng đã kiến nghị mạng xã hội, môi trường chia sẻ thông tin, công nghệ phải kiểm tra sản phẩm từ AI.

Trường học, viện nghiên cứu, thư viện số, nhà xuất bản đã vào cuộc ngăn chặn nhầm lẫn học thuật, đánh lừa thông tin tác quyền, giả mạo tác phẩm và sáng chế. Trên không gian mạng, chiêu trò giả lập thông tin, câu view của người dùng có chủ đích, sử dụng AI tạo dữ liệu giả lập không chính xác đang là đối tượng phải thanh lọc.

Cảnh báo của cơ quan an ninh mạng về nguy cơ người dùng bị lừa đảo, tấn công mạng, gây nhầm lẫn thông tin và hiểu sai sự việc khi sử dụng dữ liệu, sản phẩm do AI tạo ra. Cơ quan chức năng đã cảnh báo người dùng mạng xã hội thận trọng, tỉnh táo trước dữ liệu mơ hồ, nhất là có dấu hiệu do công cụ AI soạn.

Hầu hết dữ liệu từ AI đều có tính chất hài hước, hình ảnh gần gũi, đẹp mắt, dễ thu hút người dùng quan tâm và tác động thông tin, cảm xúc người dùng. Theo cơ quan chức năng, thanh lọc thông tin tạo ra từ AI, bảo đảm giúp người dùng tránh bị nguy hại, nhầm lẫn, lừa đảo trực tuyến là cần thiết và cần sự hợp tác của đa số người dùng.

Malwarebytes và các chuyên gia an ninh mạng khác đã đưa ra cảnh báo về việc người dùng cần phải thận trọng khi sử dụng thông tin từ AI. Đồng thời, các mạng xã hội và nền tảng trực tuyến cũng cần phải có biện pháp kiểm tra và thanh lọc sản phẩm từ AI để bảo vệ người dùng.

Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành kế hoạch tổ chức phong trào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu của phong trào là góp phần đẩy nhanh mục tiêu trở thành trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của cả nước và khu vực.

Phong trào này được chia thành hai giai đoạn: 2025-2027 và 2027-2030, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân, nhà khoa học, doanh nhân trên địa bàn có nhiều sáng kiến đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số. Trọng tâm là đổi mới phương thức quản lý từ truyền thống sang không gian số dựa trên dữ liệu; phát triển hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Quá trình áp dụng đổi mới được kỳ vọng sẽ đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số theo từng ngành, lĩnh vực, cơ quan, đơn vị, địa phương. Thành phố Hồ Chí Minh cũng sẽ tham mưu, xây dựng cơ chế, chính sách nhằm tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho chuyển đổi số, khuyến khích doanh nghiệp tham gia kinh tế số, phát triển xã hội số.

Ngoài ra, phong trào cũng kêu gọi thi đua phát triển kinh tế số, doanh nghiệp công nghệ số, doanh nghiệp khoa học công nghệ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho cả nền kinh tế. Các đơn vị, mô hình, tập thể, cá nhân tiêu biểu trong triển khai nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ được Thành phố Hồ Chí Minh khen thưởng, biểu dương.

Theo lãnh đạo địa phương, khoa học công nghệ – đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số được xem như chiến lược quan trọng hàng đầu, kim chỉ nam cho phát triển nhanh và bền vững. Tuy nhiên, quá trình đẩy mạnh các trụ cột này còn nhiều khó khăn, như doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm 90-95% nhưng tốc độ chuyển đổi số không cao, do thiếu nguồn lực, kiến thức, chiến lược và kiên trì.

Để thực hiện mục tiêu trên, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố tích cực tham gia phong trào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Đồng thời, thành phố cũng sẽ tăng cường hợp tác với các bộ, ngành trung ương, các tổ chức quốc tế và các chuyên gia trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo để hỗ trợ các doanh nghiệp và tổ chức trên địa bàn.

Trước đó, vào tháng 5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 05/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình, hướng tới xây dựng nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế.

Chiến lược này đặt ra các mục tiêu cụ thể đến năm 2030, trong đó có tỷ lệ giá trị sản xuất và cung ứng các sản phẩm từ nguồn năng lượng hạt nhân chiếm 1% giá trị sản xuất công nghiệp; hình thành một số cơ sở nghiên cứu, phát triển ứng dụng công nghệ hạt nhân đạt trình độ khu vực.

Đến năm 2045, Việt Nam trở thành quốc gia có trình độ công nghệ hạt nhân tiên tiến, các sản phẩm từ nguồn năng lượng hạt nhân chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị sản xuất công nghiệp và xuất khẩu; cơ sở nghiên cứu ứng dụng công nghệ hạt nhân đa dạng, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của xã hội và phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Tại đây.

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) mới đây đã ban hành “Danh mục giải pháp phục vụ thí điểm chuyển đổi số toàn diện cấp tỉnh, phiên bản 1.0, giai đoạn 2025 – 2026”. Đây là tài liệu quan trọng giúp các tỉnh, thành phố nghiên cứu và áp dụng phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương.

Danh mục này bao gồm 18 giải pháp, trong đó có 10 giải pháp chính quyền số và 8 giải pháp kinh tế số, xã hội số. Bộ KH&CN cũng cung cấp hướng dẫn chi tiết về các bước để triển khai thí điểm các giải pháp chuyển đổi số toàn diện cấp tỉnh.

Về giải pháp chính quyền số, Bộ KH&CN đưa ra 10 giải pháp gồm: Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp tỉnh; Nền tảng tổng hợp, phân tích dữ liệu; Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh; Hệ thống quản lý văn bản và điều hành cấp tỉnh; Hệ thống thông tin báo cáo, hệ thống thông tin chỉ đạo điều hành của tỉnh; Trung tâm giám sát, điều hành thông minh cấp tỉnh; Nền tảng họp trực tuyến; Phần mềm quản lý chuyên ngành của các Sở; Hệ thống thông tin nguồn cấp tỉnh; Hệ thống họp không giấy tờ.

Còn về giải pháp kinh tế số và xã hội số, có 8 giải pháp được đưa ra, bao gồm: Bản đồ số nông nghiệp; Hệ thống chiếu sáng thông minh; Giải pháp chuyển đổi số du lịch; Hệ thống quan trắc và giám sát môi trường; Ứng dụng quản lý thanh toán vé điện tử giao thông công cộng; Bãi đỗ xe thông minh; Hệ thống điều khiển đèn giao thông thông minh; Hệ thống logistics của tỉnh.

Bộ KH&CN yêu cầu các địa phương xây dựng và ban hành danh mục giải pháp thí điểm chuyển đổi số toàn diện của tỉnh mình. Trong đó, cần xác định rõ giải pháp dùng chung và dùng riêng. Đồng thời, các địa phương phải đảm bảo lựa chọn các giải pháp phù hợp với Khung kiến trúc chính quyền số cấp tỉnh. Điều này giúp tránh trùng lặp với các nền tảng số quốc gia, nền tảng số dùng chung của ngành, lĩnh vực, vùng đã được Trung ương quy định.

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN cũng chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông đảm bảo dung lượng đường truyền và băng thông kết nối. Điều này nhằm phục vụ vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025. Tính đến thời điểm hiện tại, các hệ thống thông tin quan trọng đã cơ bản đáp ứng yêu cầu vận hành của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Điều này giúp đảm bảo thông suốt trong phục vụ người dân, doanh nghiệp và công tác công vụ.

Để triển khai các giải pháp trên, các địa phương cần tích cực phối hợp với Bộ KH&CN và các đơn vị liên quan. Việc này nhằm đảm bảo triển khai thành công mô hình chính quyền điện tử và kinh tế số, xã hội số tại địa phương.