Trung tâm Công nghệ Sinh học TPHCM – Một Dự án đầy hứa hẹn bị bỏ dở vì… tuổi hưu

TS Nguyễn Quốc Bình, một chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu chuyển nạp gene trên cây trồng tại Đại học Laval, TP Québec (Canada), đã quyết định bán hết gia sản và cùng gia đình trở về Việt Nam vào năm 2004 theo lời mời của lãnh đạo TPHCM. Mục tiêu của ông là xây dựng một Trung tâm Công nghệ Sinh học hiện đại, mang tầm quốc tế, không lạc hậu sau 20 năm.

Sau gần 10 năm xây dựng, Trung tâm Công nghệ Sinh học đầu tiên tại TPHCM đã được hình thành với tổng kinh phí đầu tư lên đến 100 triệu USD. Trung tâm này đã nghiên cứu và đăng ký bản quyền hàng loạt công trình phục vụ ngành nông nghiệp, thủy sản và sản xuất thuốc. Tuy nhiên, khi Trung tâm đang trên đà phát triển, TS Nguyễn Quốc Bình đã phải về hưu theo luật vào năm 2014, ở tuổi 60.

Ông Bình cho rằng, sự quyết tâm toàn diện của lãnh đạo thành phố là yếu tố then chốt giúp Trung tâm được thành lập. Tuy nhiên, cơ chế và thể chế hiện hành đã không cho phép ông tiếp tục phát triển Trung tâm. Ông kỳ vọng vào sự nghiêm túc thực sự từ những người lãnh đạo thành phố trong việc tái thiết và phát triển Trung tâm.

Theo TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, để thu hút nhân tài từ nước ngoài trở về, cần có một thể chế phát triển nhân tài, chứ không chỉ là chính sách thu hút nhân tài. Thể chế này cần đáp ứng được 3 tiêu chí: Trao quyền cho người có năng lực thực sự; Trao cơ chế linh hoạt để họ được thử, được sai và được sửa; Trao niềm tin để họ dám dấn thân và vượt qua sự trì trệ, kìm hãm.

Ông Dũng cho rằng, nếu nhân tài vẫn bị trói buộc bởi các quy trình cứng nhắc, nếu quyết định của họ luôn phải ‘xin ý kiến tập thể’ và nếu họ không được bảo vệ khỏi những rủi ro thể chế khi đổi mới thì chẳng có lý do gì để họ ở lại hoặc cống hiến hết mình. Cải cách thể chế nhân tài phải là một phần trong cải cách thể chế quốc gia. Nếu không có tư duy chiến lược và quyết tâm thể chế như vậy thì mọi chương trình dù tốt đến mấy cũng chỉ là ‘vá víu’, không thể tạo nên bước ngoặt thật sự.

Có thể thấy, việc phát triển nhân tài và tạo điều kiện cho họ cống hiến là một thách thức lớn đối với nhiều tổ chức và quốc gia. Việc xây dựng một thể chế phát triển nhân tài, linh hoạt và sáng tạo là điều cần thiết để thu hút và giữ chân những người tài năng. Hãy hy vọng rằng, với sự quyết tâm của lãnh đạo và sự thay đổi trong thể chế, Trung tâm Công nghệ Sinh học TPHCM sẽ sớm được tái thiết và phát triển, tiếp tục mang lại những đóng góp quý giá cho đất nước.

Chỉ số Hạnh phúc Leger (LHI) năm 2025 đã tiến hành khảo sát người dân Canada từ 18 tuổi trở lên để đo mức độ hạnh phúc của họ trên thang điểm từ 0 đến 100. Kết quả cho thấy điểm hạnh phúc trung bình toàn quốc đạt 68,7, phản ánh sự lạc quan của người dân Canada trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng và bất ổn kinh tế. Khảo sát này đánh giá tâm trạng người tham gia trên một thang điểm và xem xét các khía cạnh như giấc ngủ, dinh dưỡng, việc đi lại, sự lịch thiệp và tin tức.

Mississauga, một thành phố thuộc tỉnh Ontario, đã đứng đầu danh sách 10 thành phố hạnh phúc nhất Canada năm 2025 với chỉ số hạnh phúc là 70,3. Thành phố này kết hợp sự tinh tế đô thị với nét duyên dáng của các làng lịch sử, nổi tiếng với cộng đồng đa dạng, đời sống nghệ thuật phát triển và các mảng xanh như bờ sông Credit River. Montreal, trung tâm văn hóa nổi tiếng của tỉnh Quebec, xếp thứ hai với chỉ số hạnh phúc là 69,4. Thành phố này tổ chức nhiều lễ hội sôi động, có ẩm thực đẳng cấp thế giới và lịch sử phong phú.

Các thành phố khác trong top 10 gồm có Hamilton (tỉnh Ontario, LHI: 67,5), Calgary (tỉnh Alberta, LHI: 67,4), Brampton (tỉnh Ontario, LHI: 66,7), Ottawa (thủ đô Canada, LHI: 66,4), Edmonton (tỉnh Alberta, LHI: 66,3), Vancouver (tỉnh British Columbia, LHI: 66,3), Winnipeg (tỉnh Manitoba, LHI: 65,9) và Toronto (tỉnh Ontario, LHI: 65,8).

Về mức độ hạnh phúc của người dân các tỉnh ở Canada, tỉnh Quebec đứng đầu danh sách các tỉnh hạnh phúc nhất Canada, đạt chỉ số ấn tượng 72,4. Tỉnh này có bản sắc văn hóa mạnh mẽ, chi phí sinh hoạt phải chăng và cộng đồng sôi động. Các tỉnh New Brunswick và Newfoundland & Labrador bám sát vị trí thứ 2 và thứ 3 trong danh sách này.

Tuy nhiên, theo Báo cáo Hạnh phúc thế giới 2025, Canada đã tụt từ vị trí quốc gia hạnh phúc thứ 6 năm 2013 xuống thứ 18 vào năm 2025. Các yếu tố như bất ổn kinh tế, khả năng chi trả nhà ở và những thách thức trong phục hồi hậu đại dịch có thể đang đè nặng lên mức độ hạnh phúc tổng thể của người dân Canada.