Thịt chua, một món ăn truyền thống của người Mường, đã từng là một phần không thể thiếu trong các dịp lễ, Tết của cộng đồng này. Món ăn được chế biến bằng cách lên men tự nhiên thịt lợn trộn với thính và gia vị đặc trưng như tỏi, ớt, hạt dổi. Qua thời gian, thịt chua không chỉ là một cách chế biến và bảo quản thịt để được lâu ngày mà đã trở thành một đặc sản mang thương hiệu OCOP tại huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình (cũ), nay là xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ (mới).

Trong đó, thịt chua Lâm Tin, một sản phẩm từ căn bếp nhỏ của hộ gia đình ở xã Lạc Sơn, đang dần khẳng định vị thế bằng hương vị đặc trưng, sự đầu tư nghiêm túc và câu chuyện văn hóa ẩm thực đậm chất Mường. Bà Bùi Thị Tin, chủ cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin, cho biết: “Làm món truyền thống không chỉ để bán, mà là giữ lại hương vị quê mình. Vừa làm ra sản phẩm sạch, ngon, vừa kể được câu chuyện quê hương – đó là điều mà tôi theo đuổi từ ngày đầu đến nay”.

Sản phẩm thịt chua của cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin được thị trường ưa chuộng, mang hương vị đặc trưng của vùng Mường Vang. Từ năm 2016, gia đình bà Tin bắt đầu sản xuất nhỏ lẻ, bán cho khách du lịch và các quán ăn trong vùng. Nhờ giữ được hương vị đặc trưng, sản phẩm được khách hàng giới thiệu qua nhau.

Năm 2022, sản phẩm thịt chua Lâm Tin được công nhận OCOP 3 sao, được phân phối tại các cửa hàng OCOP trong và ngoài tỉnh, có mặt ở các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Quảng Ninh… Hiện, mỗi tháng cơ sở cung cấp khoảng 3.500 sản phẩm gồm thịt chua quả và thịt chua hộp. Các sản phẩm đều được đóng gói vệ sinh, dán tem, mã QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và hướng dẫn dùng rõ ràng.

Điểm khác biệt tạo nên thương hiệu của thịt chua Lâm Tin là ở khâu lựa chọn nguyên liệu và cách lên men tự nhiên. Thịt được chọn từ lợn sạch, có đủ nạc và bì, lẫn chút mỡ để đảm bảo vị ngậy. Thính được làm từ ngô, nhiều tinh bột, bùi và thơm. Hạt dổi được rang đúng lửa, giã nhỏ, trộn cùng tỏi, muối, tạo ra hương vị rất riêng mà các món thịt chua công nghiệp không thể có.

Cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đang cung cấp ra thị trường 2 loại thịt chua quả và thịt chua hộp. Bà Tin chia sẻ: “Không dùng chất bảo quản hay men nhân tạo. Muốn sản phẩm lên men chuẩn, phải biết cách căn nhiệt độ, thời gian ủ, độ ẩm, và cả độ dày của lát thịt. Làm thịt chua phải kiên nhẫn và sạch sẽ tuyệt đối”.

Không chỉ được người dân trong tỉnh ưa chuộng, nhiều du khách từ các tỉnh, thành khác khi biết đến thịt chua Lâm Tin đều tỏ ra thích thú với món ăn dân dã này. Thịt chua ngon nhất khi ăn cùng lá sung, lá đinh lăng, chấm với tương ớt. Vị chua nhẹ từ thịt lên men hòa với vị béo, thơm của thính, của dổi, vị cay của ớt tạo nên bản hòa tấu vị giác khó quên.

Thời gian qua, việc người dân mạnh dạn phát triển thịt chua theo hướng hàng hóa không chỉ giữ gìn được món ăn truyền thống, mà còn góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và gắn phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa bản địa. Đồng chí Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn (tỉnh Phú Thọ mới) cho biết: “Hiện xã có gần 10 hộ làm thịt chua, trong đó có một số cơ sở như Lâm Tin, Tuấn Linh đã đạt quy mô hộ sản xuất chuyên nghiệp. Xã định hướng hỗ trợ thêm về quảng bá, bao bì, truy xuất để xây dựng sản phẩm đặc trưng của địa phương, khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển, mở rộng quy mô sản xuất”.

Trong dòng chảy hội nhập, không ít món ăn truyền thống bị lãng quên, thịt chua Lâm Tin là một ví dụ đẹp về cách một gia đình nông dân có thể gìn giữ hồn ẩm thực Mường, vừa làm kinh tế, vừa giữ lại một mảnh ký ức cho thế hệ sau. Mỗi miếng thịt lên men không chỉ là món ăn, mà còn là câu chuyện về sự bền bỉ, khéo léo và tình yêu quê hương lặng lẽ mà sâu đậm, như chính tính cách của người Mường ở vùng Mường Vang.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã trở thành một động lực quan trọng trong việc phát triển kinh tế nông thôn bền vững. Tại khu vực phía nam Khánh Hòa, Công ty TNHH Sao Kim Investment (Sao Kim Investment) đang đóng vai trò tiên phong trong việc kết nối, phát triển và lan tỏa giá trị của các sản phẩm OCOP địa phương.

Với mục tiêu đưa các sản phẩm OCOP tại phía nam Khánh Hòa vươn ra thị trường ngoài tỉnh, Sao Kim Investment đã được thành lập. Công ty không chỉ là một doanh nghiệp kinh doanh mà còn đóng vai trò là người bạn đồng hành của nông dân, làng nghề và cộng đồng địa phương. Quá trình phát triển của công ty bắt đầu từ việc nhận thấy tiềm năng to lớn của các sản phẩm OCOP tại khu vực này.

Một trong những chiến lược quan trọng của Sao Kim Investment là tập trung vào việc phát triển chuỗi giá trị từ gốc. Công ty đã hợp tác chặt chẽ với nông dân, hợp tác xã và các làng nghề truyền thống để góp phần nâng cao nhận thức về sản xuất sạch, cải tiến quy trình chế biến và tăng cường kiểm soát chất lượng. Nhờ đó, các sản phẩm của công ty đã đạt chuẩn OCOP và đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường khó tính.

Anh Lê Trung Thu – Giám đốc kinh doanh Nhà máy Sản xuất giấm táo lên men và đặc sản Phan Rang chia sẻ về quá trình hợp tác với Sao Kim Investment: “Việc hợp tác với các đơn vị kinh doanh phân phối như Sao Kim Investment không chỉ giúp tăng doanh số mà còn giúp nhận thức rõ giá trị thương hiệu và yêu cầu nâng cao chất lượng sản phẩm.”

Ông Nguyễn Thanh Hồng – Chủ tịch Công ty TNHH Sao Kim Investment cho biết: “Với khẩu hiệu ‘Bắt đầu từ đất, lan tỏa đến tim’, Sao Kim Investment mong muốn kết nối sản vật bản địa với nhu cầu tiêu dùng hiện đại, biến đặc sản quê hương thành ‘sứ giả’ văn hóa, mang theo câu chuyện của một vùng quê, làng nghề hay một thế hệ người làm nông tận tụy ở vùng đất phía nam Khánh Hòa đến với bạn bè muôn nơi.”

Thông qua việc truyền thông sáng tạo, kể chuyện thương hiệu, Sao Kim Investment hy vọng người tiêu dùng hiểu và yêu hơn những giá trị thật sau từng sản phẩm. Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành cầu nối đưa sản phẩm OCOP vươn xa, công ty đã và đang đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, tham gia các hội chợ, triển lãm tại nhiều địa phương trên cả nước. Công ty cũng đã có gian hàng bày bán và giới thiệu các sản phẩm OCOP tại phố đi bộ Nha Trang, điểm bán hàng tại Trung tâm thương mại Vincom+ Phan Rang.

Ông Nguyễn Đoàn Thiện Phú – Giám đốc điều hành Sao Kim Investment cho biết: “Trước mắt, công ty tập trung tìm chỗ đứng vững chắc ở thị trường trong nước. Song, công ty cũng có tham vọng tìm kiếm cơ hội đưa sản phẩm OCOP khu vực phía nam Khánh Hòa vươn ra thế giới.”

Trong nỗ lực mang các sản phẩm đặc thù của vùng đất phía nam Khánh Hòa đến với khách hàng, Sao Kim Investment đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành cầu nối đưa các sản phẩm OCOP vươn xa.

Trong bối cảnh lịch sử và phát triển của đất nước, việc hợp nhất hành chính giữa ba tỉnh Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định không chỉ là một sự kiện thay đổi về địa lý mà còn mở ra một tương lai phát triển mạnh mẽ hơn. Sự kiện này đã tạo ra một cơ hội mới cho sự phát triển của vùng đất này, và thanh niên – lực lượng đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) – đang đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo diện mạo tươi sáng cho quê hương.

Sự phát triển của tỉnh sau hợp nhất đòi hỏi sự chung tay xây dựng từ mọi tầng lớp nhân dân, trong đó lực lượng ĐVTN giữ vai trò then chốt. Với sự đông đảo, giàu nhiệt huyết, có tri thức, nhanh nhạy với cái mới và luôn sẵn sàng cống hiến cho sự phát triển của quê hương, đất nước, thanh niên đang trở thành hạt nhân của các mô hình kinh doanh mới, các startup công nghệ, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch thông minh.

Thanh niên Ninh Bình đã và đang thể hiện bản lĩnh trong lĩnh vực khởi nghiệp, đặc biệt là sau khi các chương trình hỗ trợ thanh niên lập nghiệp, phát triển sản phẩm OCOP, chuyển giao khoa học kỹ thuật được triển khai rộng khắp. Nhiều ĐVTN không ngại thử sức với những lĩnh vực mới, đầy thách thức như: nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất thân thiện môi trường, sản phẩm hữu cơ, du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống.

Chuyển đổi số đang là một trong những trụ cột của phát triển bền vững, và thanh niên đang đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Với sự am hiểu công nghệ, năng động và sáng tạo, họ chính là những “hạt nhân số” đưa công nghệ vào từng ngõ xóm, từng hoạt động cộng đồng, góp phần thúc đẩy tiến trình hiện đại hóa quê hương.

Ở Ninh Bình, thanh niên đã và đang ứng dụng công nghệ số vào nhiều lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là trong nông nghiệp và du lịch; là lực lượng nòng cốt trong việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, từ hành chính công đến giáo dục, y tế, thương mại; là người đi đầu trong các phong trào bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh, du lịch sinh thái bền vững… góp phần xây dựng một Ninh Bình không chỉ giàu mà còn đẹp và đáng sống.

Hợp nhất còn là quá trình dung hòa các giá trị văn hóa. Trong quá trình đó, thanh niên với sức trẻ và sự cởi mở sẽ là cầu nối quan trọng, xóa bỏ rào cản địa phương, thúc đẩy giao lưu, học hỏi và kết nối giữa các vùng miền; là những người chủ động trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị di sản, văn hóa truyền thống đồng thời biết cách lồng ghép chúng vào đời sống hiện đại, tạo ra bản sắc riêng cho Ninh Bình mới.

Thanh niên Ninh Bình đang chứng minh rằng, họ không chỉ là người đi đầu trong đổi mới sáng tạo mà còn là “người gác đền” cho di sản quê hương và là lực lượng nòng cốt trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống vừa có sự hài hòa, vừa giàu bản sắc và bền vững.

Với bầu nhiệt huyết cống hiến, thanh niên Ninh Bình có mặt trong hầu hết các hoạt động xã hội, từ các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, hỗ trợ người dân vùng khó khăn, tham gia xây dựng nông thôn mới, đến việc đóng góp ý kiến xây dựng chính sách, họ đều thể hiện trách nhiệm của một công dân trẻ đối với sự phát triển chung của quê hương.

Những hoạt động như: “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, “Chủ nhật xanh”; chiến dịch mùa hè xanh; chương trình “Thắp sáng đường quê”, xây dựng điểm sinh hoạt cho thanh thiếu nhi… được tổ chức thường xuyên và thu hút sự tham gia đông đảo của ĐVTN.

Tinh thần xung kích của thanh niên còn được thể hiện qua các hoạt động hỗ trợ phòng chống thiên tai, khắc phục hậu quả bão lũ, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, xây dựng nếp sống văn minh, góp phần cải thiện chất lượng đời sống nhân dân…

“Khơi nguồn sức sống mới” không phải là một khẩu hiệu suông, mà là một hành trình đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và tầm nhìn của thế hệ trẻ. Tuổi trẻ Ninh Bình đặt mục tiêu hiện thực hóa điều đó thông qua việc nâng cao trình độ và năng lực, không ngừng học hỏi, rèn luyện kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm, làm chủ khoa học công nghệ, đặc biệt là các lĩnh vực mũi nhọn phù hợp với định hướng phát triển của tỉnh; chủ động hội nhập và hợp tác, tích cực tham gia các diễn đàn, giao lưu quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình đã thành công, thu hút nguồn lực và tri thức từ bên ngoài để làm giàu cho quê hương; dám đối mặt với những thách thức từ quá trình hợp nhất, biến khó khăn thành động lực…

Sau hợp nhất, Ninh Bình đang đứng trước vận hội mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen. Đây là giai đoạn then chốt, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền, doanh nghiệp và đặc biệt là thế hệ trẻ với khát vọng vươn lên và tinh thần đổi mới.

Thanh niên không chỉ là những người được thụ hưởng thành quả từ sự phát triển của quê hương, mà hơn hết, họ chính là chủ thể trung tâm, là lực lượng tiên phong góp phần kiến tạo tương lai của tỉnh Ninh Bình trong thời kỳ mới.

ĐVTN cần nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong từng hành động, từng việc làm cụ thể. Mỗi ĐVTN phải không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn và kỹ năng sống, đồng thời tích cực tham gia khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ vào đời sống và sản xuất. Tuổi trẻ hôm nay chính là động lực phát triển của Ninh Bình ngày mai. Vì vậy, ĐVTN cần có nhận thức, ý thức cao trong việc hun đúc tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết, khát vọng vươn lên và sẵn sàng cống hiến vì cộng đồng; không ngừng đổi mới, lan tỏa năng lượng tích cực để xây dựng một Ninh Bình ngày càng năng động, hội nhập, phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.

Na Rì, một vùng đất thuộc tỉnh Thái Nguyên, từ lâu đã nổi tiếng với nhiều sản vật mang đậm bản sắc địa phương. Một trong những đặc sản làm nên tên tuổi của vùng đất này chính là quẩy Phố cổ – món ăn dân dã, giòn rụm, mang theo cả hồn cốt của một vùng quê cổ kính.

Để hiểu rõ hơn về bí quyết làm quẩy xoắn truyền thống của gia đình, chúng tôi đã có dịp trò chuyện với bà Lý Thị Bình, một người phụ nữ có hơn 30 năm kinh nghiệm trong nghề làm quẩy. Với đôi tay thoăn thoắt và khéo léo, bà Bình đã tạo ra những chiếc quẩy xoắn đẹp mắt và thơm ngon. Theo bà Bình, để làm ra những chiếc quẩy xoắn, người làm cần chọn nguyên liệu cẩn thận, bao gồm gạo nếp bản địa dẻo ngon, đường và bột khô. Sau đó, bột được cán mỏng, cắt thành từng miếng nhỏ và xoắn lại tạo thành hình đặc trưng của quẩy. Quẩy sau đó được chiên dầu để có thể thưởng thức.

Mỗi gia đình ở phố cổ Na Rì đều có công thức làm quẩy xoắn riêng biệt, được đúc kết qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trước đây, sản phẩm chủ yếu được bán ra chợ đầu mối của xã theo cách truyền thống, hiệu quả chưa thật sự cao. Nhận thấy được tiềm năng của sản phẩm, con dâu bà Huyền và nhiều người dân trong xã đã chủ động tiếp cận công nghệ số, đưa sản phẩm quẩy xoắn lên các nền tảng trực tuyến để quảng bá. Nhờ vậy, sản phẩm ngày càng đến với nhiều khách hàng hơn.

Chị Hoàng Thị Lập, một người phụ nữ về làm dâu ở Na Rì, đã gắn bó với nghề làm quẩy hơn 7 năm. Với sự sáng tạo và tình yêu, chị đã biến nghề làm quẩy thành một phần của cuộc sống gia đình và mang lại thu nhập ổn định. Chị Lập cho biết, quẩy Phố cổ Na Rì không chỉ là món quà dân dã quen thuộc mà còn là niềm tự hào của người dân nơi đây. Với hương vị đặc trưng và sự mộc mạc mang đậm dấu ấn bản địa, quẩy Phố cổ Na Rì đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Người dân địa phương không ngừng nỗ lực trong việc gìn giữ và nâng cao chất lượng sản phẩm. Chương trình Chợ đêm Phố cổ được tổ chức định kỳ tại xã Na Rì là một không gian lý tưởng để du khách tham quan, thưởng thức các đặc sản địa phương, trong đó có món quẩy xoắn nổi tiếng. Việc đưa sản phẩm truyền thống vươn xa không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần gìn giữ bản sắc quê hương, từng bước thúc đẩy phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới.

Quẩy Phố cổ Na Rì hiện đã có mặt tại các cửa hàng đặc sản và các nền tảng thương mại điện tử. Du khách có thể tìm hiểu thêm về sản phẩm này thông qua các kênh trực tuyến hoặc trực tiếp đến với xã Na Rì để thưởng thức.