Trong quá trình lựa chọn ngành nghề, nhiều bạn trẻ hiện nay đang phải đối mặt với những định kiến về giới, danh tiếng và thu nhập. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai của cá nhân mà còn dẫn đến lãng phí nguồn lực xã hội. Dựa trên bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty đã tăng tuyển dụng.

Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh thường đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng chỉ những nghề dễ giàu mới đáng học, dẫn đến tình trạng đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, gây ra sự mất cân đối giữa cung và cầu. Văn hóa Á Đông cũng đóng một vai trò nhất định trong việc tạo ra định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Một số bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học yêu thích vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học và quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh đã khẳng định rằng năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới tính, mà nó phụ thuộc vào định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ vẫn chọn ngành trái với sở thích của mình chỉ vì muốn vào những trường đại học danh tiếng. Việc lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng và hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn trẻ không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Thực tế rằng người người đại học, nhà nhà đại học, nhưng vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân đang đặt ra dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai có thể dẫn đến tình trạng tăng thất nghiệp và lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm, chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp, đến khi học xong, lại làm trái ngành trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực, gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là một hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho người đi theo lối mòn định kiến. Để có thể chọn được ngành nghề phù hợp, chúng ta cần hiểu rõ chính mình bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi về những điều mình muốn, giỏi và sống vì giá trị nào thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Sự hỗ trợ từ gia đình, nhà trường và xã hội cũng đóng vai trò quan trọng, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai và tránh dựng thêm những rào chắn vô hình.

thất nghiệp Việt Nam 2025 vẫn là một vấn đề cần được quan tâm. Vì thế mà con đường đi tới thành công của mỗi cá nhân cần được cân nhắc kĩ càng .

Thị trường lao động Việt Nam đang trải qua giai đoạn khó khăn với nhiều biến động. Theo Báo cáo thị trường lao động quý II/2025 do Vieclam24h vừa công bố, trong 12 tháng qua, có đến 26,4% doanh nghiệp Việt Nam tiến hành tinh gọn bộ máy của mình. Điều này được rút ra từ khảo sát gần 3.000 người, trong đó có gần 2.000 lao động và gần 1.000 doanh nghiệp.

Khảo sát cho thấy thị trường lao động đang hồi phục nhưng với tốc độ chậm và tính chọn lọc cao. Dù phải đối mặt với nhiều áp lực, doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Các ngành như bán lẻ, sản xuất, bất động sản và xây dựng là những lĩnh vực có nhiều doanh nghiệp tiến hành tinh gọn bộ máy trong thời gian qua.

Nhìn về 6 tháng cuối năm 2025, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự nhưng với hướng cẩn trọng và chọn lọc hơn. Các lĩnh vực được tập trung tuyển nhân sự bao gồm kinh doanh – bán hàng (54%), kỹ sư sản xuất (23%) và lao động phổ thông có tay nghề (20%). Ngược lại, nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp và các cấp bậc quản lý cao vẫn còn khá thấp.

Dữ liệu từ khảo sát cho thấy thị trường lao động chưa phục hồi đồng đều mà đang trong giai đoạn “lọc người”, ưu tiên nhóm có thể tạo giá trị thực tế trong ngắn hạn.

Về phía người lao động, khảo sát cho thấy hơn 70% người tham gia từng trải qua các cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải như lo lắng tài chính, sốc hoặc mất tinh thần. Tuy nhiên, gần 30% nhìn nhận đây là cơ hội thay đổi hoặc cảm thấy được giải thoát.

Vieclam24h đưa ra lời khuyên cho doanh nghiệp và người lao động. Đối với doanh nghiệp, cần cân nhắc hệ lụy dài hạn trước quyết định cắt giảm, minh bạch và thẳng thắn, tái thiết niềm tin bằng lắng nghe và giao tiếp, cập nhật và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động, đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng, và ứng dụng công nghệ thông minh để tăng năng suất và giảm tải áp lực cho nhân sự ở lại.

Đối với người lao động, nên duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, chủ động xây dựng thương hiệu cá nhân, không để tâm lý bất an chi phối quyết định. Ngoài ra, người lao động nên tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp và thị trường, điều chỉnh kỳ vọng tài chính thực tế và tận dụng tối đa các công cụ tìm việc để nhanh chóng tìm được việc làm phù hợp.

Thị trường lao động cuối năm đang trải qua một giai đoạn phức tạp, đan xen giữa cơ hội và thách thức. Mặc dù tình hình kinh tế chung vẫn còn nhiều khó khăn, song nhiều doanh nghiệp lại đang tích cực tăng cường tuyển dụng lao động trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Điều này mở ra cơ hội cho người lao động tìm kiếm các vị trí việc làm mới với mức lương hấp dẫn hơn.

Theo các chuyên gia, sự gia tăng nhu cầu tuyển dụng này không chỉ phản ánh sự phục hồi của thị trường lao động sau thời gian khó khăn mà còn cho thấy sự chuyển dịch trong cơ cấu lao động và nhu cầu của các doanh nghiệp. Việc nhiều doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất và kinh doanh đã tạo ra động lực mới cho thị trường lao động, giúp người lao động có thêm nhiều lựa chọn việc làm.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, vẫn còn nhiều thách thức mà người lao động và doanh nghiệp phải đối mặt. Một trong những vấn đề nổi bật là về kỹ năng và chất lượng lao động. Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ và yêu cầu của thị trường lao động đang đòi hỏi người lao động phải có kỹ năng mới và hiện đại hơn để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với thách thức trong việc tìm kiếm và giữ chân nhân tài. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp cần phải có chiến lược tuyển dụng và phát triển nhân sự hiệu quả, tạo môi trường làm việc hấp dẫn và cơ hội phát triển nghề nghiệp cho nhân viên.

Để nắm bắt được xu hướng và yêu cầu của thị trường lao động, người lao động cũng như các cơ quan quản lý cần có những quyết sách phù hợp. Việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề, tăng cường hỗ trợ cho người lao động trong việc phát triển kỹ năng và tìm kiếm việc làm là rất quan trọng.

Nhìn chung, thị trường lao động cuối năm đang có nhiều tiềm năng và cơ hội, nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Sự phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau giữa người lao động, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý sẽ là chìa khóa để vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế và xã hội.

Thị trường lao động Thủ đô trong 6 tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận những tín hiệu khởi sắc với việc giảm số lượng người có quyết định hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Điều này cho thấy sự chỉ đạo quyết liệt và linh hoạt của chính quyền thành phố, cùng sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chuyên môn trong công tác kết nối cung – cầu lao động đã mang lại kết quả khả quan.

Bảo hiểm thất nghiệp được xem là điểm tựa an sinh quan trọng cho người lao động. Theo thống kê từ Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2025, có 34.210 người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, giảm so với con số 37.029 cùng kỳ năm 2024. Thành phố đã ban hành quyết định hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp cho 31.000 người, với tổng kinh phí chi trả hơn 1.166 tỷ đồng, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, 100% người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp đều được tư vấn, hỗ trợ tìm kiếm việc làm mới, giúp rút ngắn thời gian thất nghiệp và tạo điều kiện nhanh chóng quay lại thị trường lao động.

Hoạt động kết nối việc làm được triển khai mạnh mẽ và sáng tạo là một yếu tố quan trọng khác trong việc hỗ trợ người lao động. Trong 6 tháng qua, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội đã tổ chức 128 phiên giao dịch việc làm với nhiều hình thức đa dạng, thu hút 4.084 đơn vị, doanh nghiệp cùng gần 40.000 lượt lao động tham gia phỏng vấn trực tiếp. Kết quả, 15.800 người đã được tuyển dụng ngay sau khi kết thúc các phiên giao dịch.

Không chỉ tập trung vào thị trường nội địa, Hà Nội còn tích cực đưa lao động ra nước ngoài làm việc có thời hạn. Trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã giải quyết cho 2.100 lao động đi làm việc tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) theo hợp đồng.

Để hỗ trợ người lao động, đặc biệt là nhóm yếu thế, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều chính sách tín dụng ưu đãi. Trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã ủy thác gần 2.900 tỷ đồng qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách.

Bước sang nửa cuối năm 2025, Hà Nội tiếp tục đặt mục tiêu ổn định thị trường lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức. Thành phố sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách bảo hiểm thất nghiệp, đẩy mạnh số hóa và cải cách thủ tục hành chính trong tiếp nhận, xử lý hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp.

Với sự chỉ đạo quyết liệt, chính sách đồng bộ và hệ thống dịch vụ việc làm ngày càng chuyên nghiệp, Hà Nội đã và đang triển khai hiệu quả chính sách bảo hiểm thất nghiệp, không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn góp phần quan trọng vào ổn định và phát triển kinh tế – xã hội.

Xem thêm: https://www.hanoi.gov.vn

Nguồn: Cổng thông tin điện tử thành phố Hà Nội