Trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một xu thế tất yếu. Mới đây, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ AI vào công tác bảo tồn mộc bản triều Nguyễn – một di sản tư liệu thế giới được UNESCO công nhận.

Được xem là một trong những bộ tài liệu lịch sử quan trọng nhất của Việt Nam, mộc bản triều Nguyễn bao gồm 33.976 tấm mộc bản được lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV. Tuy nhiên, do tác động của môi trường và điều kiện khách quan, nhiều mộc bản đã bị xuống cấp và hư hại sau thời gian dài. Để giải quyết vấn đề này, Trung tâm đã chủ động phối hợp với các chuyên gia và kỹ sư công nghệ để triển khai ứng dụng AI vào công tác số hóa và lưu trữ mộc bản.

Theo nhà nghiên cứu Minh Đạo, việc đưa AI vào công tác bảo tồn mộc bản triều Nguyễn phản ánh tư duy đổi mới trong việc lưu giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Công nghệ AI có thể hỗ trợ số hóa các hiện vật, tài liệu cổ bằng công nghệ quét 3D, phục dựng các công trình kiến trúc bị hư hại, tái tạo những giá trị văn hóa đang có nguy cơ mai một. Từ đó, không chỉ giúp bảo tồn và phát huy giá trị của mộc bản triều Nguyễn mà còn giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu di sản quý giá của dân tộc.

Bên cạnh việc hỗ trợ trong công tác bảo tồn, AI còn đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa di sản văn hóa đến công chúng thông qua các ứng dụng thực tế ảo, thực tế tăng cường và chatbot hướng dẫn du lịch. Điều này giúp khách tham quan có những trải nghiệm tương tác sống động với di sản.

Tuy nhiên, việc ứng dụng AI trong bảo tồn di sản văn hóa cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những trở ngại lớn là vấn đề dữ liệu. Nhiều tư liệu di sản chưa được số hóa đầy đủ hoặc bị thiếu hụt thông tin, gây khó khăn cho AI trong việc phân tích và tái tạo. Bên cạnh đó, sự chính xác trong việc diễn giải và truyền tải nội dung văn hóa cũng là một thách thức.

Để phát huy tối đa tiềm năng của AI trong bảo tồn di sản văn hóa, nhà nghiên cứu Minh Đạo nhấn mạnh rằng cần có chiến lược đầu tư bài bản vào việc xây dựng kho dữ liệu số về di sản văn hóa, với yêu cầu cao về tính chính xác, đầy đủ và hệ thống. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia văn hóa, nhà nghiên cứu lịch sử và đội ngũ kỹ sư công nghệ là yếu tố then chốt để phát triển các mô hình AI có khả năng tiếp cận đúng bản chất, truyền tải trung thực tinh thần và giá trị của di sản.

Tương tự, TS Phạm Quốc Quân, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, cũng nhận định rằng ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản là một xu thế tất yếu. Để ứng dụng công nghệ vào trưng bày một cách hiệu quả, điều quan trọng nhất vẫn là công tác nghiên cứu. Những di vật, cổ vật – vốn là thành phần của di sản văn hóa vật thể – cần được tìm hiểu kỹ lưỡng để kể lại câu chuyện của chúng một cách chính xác và sâu sắc.

Một số trang web đã đưa tin về những nỗ lực trong việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn di sản văn hóa tại Việt Nam. Hy vọng rằng, với sự hỗ trợ của công nghệ, di sản văn hóa của Việt Nam sẽ được bảo tồn và phát huy giá trị một cách hiệu quả.

Để biết thêm thông tin về các nỗ lực bảo tồn di sản văn hóa tại Việt Nam, vui lòng tham khảo trang thông tin của Chính phủ Việt Nam.

Trong thời đại công nghệ số đang phát triển chóng mặt, việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một hướng đi quan trọng và mang tính cấp thiết đối với Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự tích hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa không chỉ là chìa khóa để bảo vệ và lưu giữ những giá trị quý báu cho thế hệ tương lai mà còn giúp quảng bá rộng rãi những giá trị đó đến với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Đối với người dân Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ bao gồm những công trình kiến trúc cổ kính và hiện vật lịch sử, mà còn là bản sắc và linh hồn riêng biệt của thành phố ngàn năm văn hiến này. Vì thế, ứng dụng công nghệ trong việc bảo tồn và quảng bá di sản đang nổi lên như một giải pháp quan trọng và cần thiết. Việc này không chỉ giúp bảo vệ di sản khỏi sự mai một và biến dạng theo thời gian mà còn giúp lan tỏa giá trị của di sản đến với nhiều người hơn.

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả nhất. Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi tất cả các tư liệu và hiện vật lịch sử được số hóa và trình bày một cách sinh động, sẽ là một điểm đến hấp dẫn và thu hút được nhiều người, đặc biệt là các em học sinh và sinh viên. Qua đó, không chỉ giúp thế hệ trẻ tiếp cận di sản văn hóa một cách thú vị và trực quan hơn mà còn khơi dậy niềm yêu thích và ý thức giữ gìn di sản.

Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích đang nổi lên như một giải pháp đột phá. Công nghệ này cho phép du khách và người dân có thể thực hiện một hành trình về quá khứ và chứng kiến không gian di tích được phục dựng sống động như thật, cùng với đó là những câu chuyện lịch sử được tái hiện chân thực. Việc này không chỉ mang lại trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn mà còn giúp nâng cao nhận thức và sự gắn kết của người dân với di sản.

Ngoài ra, việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực và hiệu quả. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ những câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh một cách dễ dàng và thuận tiện.

Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng một cách thông minh và có chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được ‘làm sống lại’ trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Qua đó, biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới và khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa.

Ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa không chỉ là một giải pháp mang tính cấp bách mà còn là một định hướng chiến lược quan trọng cho tương lai của Hà Nội. Qua việc kết hợp giữa công nghệ hiện đại và di sản văn hóa lâu đời, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến văn hóa và lịch sử hấp dẫn, khẳng định vị thế của mình như một thành phố bảo tồn và phát huy tốt di sản văn hóa trong thời đại mới.

Đọc thêm về các dự án bảo tồn di sản văn hóa tại Việt Nam

Tìm hiểu ứng dụng của công nghệ thực tế ảo trong bảo tồn di sản văn hóa

Lâm Đồng đang nổi lên như một “thiên đường xanh” trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế, với những bước tiến đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ vào ngành du lịch. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang là chủ trương trọng tâm của Đảng và Nhà nước, tỉnh Lâm Đồng đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để phát triển du lịch thông minh, bền vững.

Việc ứng dụng bản đồ số không chỉ là một công cụ định vị đơn thuần mà còn là nền tảng tích hợp thông tin đa chiều giúp du khách dễ dàng khám phá và trải nghiệm du lịch tại Lâm Đồng một cách toàn diện. Bản đồ du lịch nghệ thuật ra mắt tại Đà Lạt vào ngày 29/8/2024 là một minh chứng điển hình cho sự đổi mới này. Công trình này không chỉ là một công cụ dẫn đường mà còn là cầu nối giữa du khách và những giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của thành phố.

Ông Nguyễn Hiền, Nhà sáng lập Phố Bên Đồi, cho biết bản đồ du lịch nghệ thuật được thực hiện với mong muốn trở thành công cụ chi tiết giúp du khách hiểu sâu hơn về Đà Lạt, từ những giá trị văn hóa, nghệ thuật đến câu chuyện lịch sử. Mỗi ngày, đội ngũ đều chuẩn hóa nội dung, hình ảnh và các chức năng trên bản đồ để du khách có thể hiểu hơn về nơi mình đến.

Không chỉ tại Đà Lạt, nhiều sáng kiến khác tại Lâm Đồng cũng đang tận dụng bản đồ số để đổi mới ngành du lịch. Ứng dụng ‘Đà Lạt trực tuyến’ cung cấp thông tin chi tiết về các điểm tham quan, khu ẩm thực đêm và phố đi bộ như quảng trường Lâm Viên hay chợ đêm Đà Lạt. Hệ thống wifi miễn phí tại các khu vực trung tâm cũng hỗ trợ du khách truy cập bản đồ số dễ dàng.

Đặc biệt, tại nhiều điểm du lịch nổi tiếng, các homestay và khách sạn từ 3-4 sao trên địa bàn các phường ở Đà Lạt đã bắt đầu tích hợp công nghệ VR360. Công nghệ này giúp giới thiệu trực quan không gian lưu trú và các trải nghiệm du lịch, đồng thời cho phép sử dụng dữ liệu thời gian thực để quản lý lưu lượng khách. Qua đó, vừa nâng cao trải nghiệm cho du khách vừa góp phần bảo vệ môi trường và hướng đến phát triển du lịch bền vững.

Ông Nguyễn Huy Hà, Phó Giám đốc Mobifone Lâm Đồng, cho biết công nghệ VR360 mang đến trải nghiệm trực quan, sống động, giúp quảng bá các điểm đến của Lâm Đồng đến du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh việc nâng cao trải nghiệm du lịch, bản đồ số còn đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối du khách với văn hóa bản địa, thúc đẩy du lịch cộng đồng một cách hiệu quả. Tại xã Quảng Lập, Avocado Farm là một điểm du lịch canh nông đã tận dụng bản đồ số trên Google Maps để thu hút du khách. Ông Phan Thanh Nhân, quản lý trang trại, cho biết việc ứng dụng công nghệ VR360 đã mang đến trải nghiệm tham quan ảo, giúp du khách hình dung rõ ràng về điểm đến trước khi ghé thăm.

Không chỉ Avocado Farm, Làng Văn hóa Churu cũng đã ứng dụng công nghệ VR360 để tái hiện không gian văn hóa bản địa một cách sống động. Chị Ma Thuận, hướng dẫn viên tại làng, chia sẻ bản đồ số và VR360 đã mang văn hóa Churu đến gần hơn với du khách khắp nơi. Du khách có thể trải nghiệm không gian làng qua công nghệ trước khi đến, giúp tăng lượng du khách và giúp họ trân trọng hơn những giá trị văn hóa mà cộng đồng đã gìn giữ qua bao thế hệ.

Để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành “Thiên đường xanh” trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế, thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục đẩy mạnh hiệu quả thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TU của Tỉnh ủy Lâm Đồng, tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.

Ngành du lịch Việt Nam đang trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể nhờ việc tích hợp công nghệ hiện đại vào các dịch vụ và sản phẩm du lịch. Sự đổi mới này hướng đến việc cung cấp trải nghiệm thuận tiện, chất lượng và hấp dẫn hơn cho du khách.

Một trong những điểm nổi bật trong sự chuyển đổi này là việc loại bỏ dần các thủ tục giấy tờ truyền thống. Hiện nay, du khách có thể dễ dàng thực hiện việc đặt vé, thanh toán và nhận thông tin điểm đến thông qua các ứng dụng trực tuyến và mã QR. Ví dụ, tại các địa điểm như Bảo tàng Quảng Ninh và Đại nội Huế, du khách có thể mua vé và thanh toán trực tuyến, sau đó sử dụng mã QR để vào tham quan. 심지어, một số ứng dụng du lịch uy tín còn cho phép du khách đặt combo vé thăm thú nhiều địa điểm gần nhau với giá cả ưu đãi.

Việt Nam đang tiếp tục nâng cấp trải nghiệm cho du khách bằng cách áp dụng công nghệ mới vào ngành du lịch. Mới đây, tại nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, giải pháp ứng dụng định danh, xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học đã được triển khai khi làm thủ tục lên máy bay. Thay vì cầm theo nhiều giấy tờ, du khách chỉ cần xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học VNeID để nhanh chóng hoàn thiện thủ tục.

Đại diện Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an TP HCM cho biết dự kiến sẽ có nhiều điểm ứng dụng công nghệ số tại các sân bay trên toàn quốc. Mục tiêu đến cuối năm 2025 là tỉ lệ người dân ứng dụng công nghệ sinh trắc học làm thủ tục bay đạt tối thiểu 70% số hành khách bay nội địa qua cửa tự động.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ đặt vé và ‘check-in’, công nghệ còn trở thành một phần quan trọng của trải nghiệm du lịch. Các trò chơi giải trí sử dụng VR360, 3D, 4D, Mapping,… đang được áp dụng tại nhiều điểm đến như Nha Trang, Phú Quốc, Đà Nẵng, Hà Nội,…. Công nghệ thực tế ảo đang giúp du khách trải nghiệm những cảm giác mới mẻ và độc đáo.

Tại Vĩnh Phúc, một công viên trò chơi đã ứng dụng công nghệ VR360 với hơn 1.000 tựa game hấp dẫn. Người chơi có thể trải nghiệm các mức độ khác nhau và tham gia vào các hoạt động giải trí đa dạng.

Không chỉ thực tế ảo, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang được nghiên cứu để ứng dụng vào ngành du lịch. Nhiều tỉnh, địa phương và công ty du lịch đang tìm cách tạo ra các sản phẩm du lịch mới lạ và hấp dẫn bằng cách sử dụng AI.

Tóm lại, việc áp dụng công nghệ hiện đại vào ngành du lịch Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội để phát triển và nâng cao trải nghiệm du khách. Với những bước tiến mới, ngành du lịch Việt Nam có thể đạt được những thành tựu quan trọng trong thời gian tới.