Trong diễn biến mới nhất, tỉnh Nghệ An đã phát đi thông báo khẩn cấp vào tối ngày 22/7, do Chủ tịch UBND tỉnh ký ban hành. Thông báo cho biết lưu lượng nước đổ về thủy điện Bản Vẽ đã đạt gần đỉnh lũ kiểm tra, với tần suất 5.000 năm xảy ra một lần.

Cụ thể, vào lúc 21h ngày 22/7, lưu lượng nước về thượng lưu hồ thủy điện Bản Vẽ đã đạt mức 9.543m3/s, chỉ còn cách lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra 10.500m3/s một khoảng nhỏ. Hiện tại, hồ đang thực hiện việc cắt giảm lũ với lưu lượng xả xuống hạ du là 1.727m3/s và dự kiến sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.

Thông báo của UBND tỉnh Nghệ An nêu rõ khu vực sẽ bị tác động trực tiếp bởi việc thủy điện Bản Vẽ xả lũ bao gồm các xã: Tương Dương, Tam Thái, Lượng Minh, Tam Quang, Con Cuông, Cam Phục, Châu Khê, Mậu Thạch, Anh Sơn, Yên Xuân, Nhân Hòa, Anh Sơn Đông, Vĩnh Tường và Thành Bình Thọ.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương ở hạ du thủy điện Bản Vẽ phải khẩn trương huy động mọi lực lượng và phương tiện cần thiết để hỗ trợ việc di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Các cơ quan, đơn vị, địa phương cũng được yêu cầu duy trì thông tin liên lạc thông suốt và báo cáo kịp thời về UBND tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh.

Cùng ngày, ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Con Cuông, tỉnh Nghệ An, cho biết trên địa bàn xã đang xảy ra đợt lũ lớn do mưa kéo dài nhiều giờ. Mực nước sông Lam đang dâng nhanh và tiệm cận mức đỉnh lũ lịch sử từng được ghi nhận vào năm 2018. Điều này đã gây ra tình trạng chia cắt nhiều khu vực, đặc biệt tại các điểm trũng thấp dọc quốc lộ 7.

Trước tình hình trên, chính quyền xã Con Cuông đã phát đi cảnh báo báo động đỏ và triển khai phương án sơ tán dân khẩn cấp. Hiện tại, tuyến Quốc lộ 7 đi qua địa bàn đã ngập sâu, phương tiện không thể di chuyển và một số khu dân cư bắt đầu bị cô lập.

Ở khối 4, xóm Ma Nhai, nơi có địa hình thấp và gần sông, tình trạng ngập và chia cắt đã xảy ra. Chính quyền xã đang phối hợp với lực lượng công an, dân quân và đoàn thanh niên tổ chức sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Công tác di dời người dân đang được triển khai khẩn trương trong bối cảnh mực nước tiếp tục dâng cao và mưa chưa có dấu hiệu giảm. Chính quyền địa phương khuyến cáo người dân tuyệt đối không đi vào các vùng ngập sâu và chủ động theo dõi thông tin từ cơ quan khí tượng thủy văn cũng như chính quyền xã.

Lực lượng chức năng của xã Con Cuông đang túc trực 24/24h, sử dụng thuyền tạm, xe tải cao để vận chuyển tài sản, người già và trẻ em ra khỏi vùng nguy hiểm. Phương châm “4 tại chỗ” đã được kích hoạt với sự vào cuộc tích cực của các lực lượng địa phương.

Hiện chính quyền địa phương đang tiếp tục rà soát các điểm có nguy cơ sạt lở, ngập sâu để vận động bà con di dời kịp thời, tránh thiệt hại về người và tài sản. Ưu tiên hàng đầu hiện nay là đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho nhân dân.

Nghệ An hiện đang đối mặt với tình hình mưa lớn kéo dài, khiến lượng nước đổ về hồ thủy điện Bản Vẽ đạt ngưỡng cao nhất, gần chạm mức 5.000 năm mới xảy ra một lần. Cụ thể, vào tối ngày 22/7, lưu lượng nước đổ về thượng lưu hồ Thủy điện Bản Vẽ đạt 9.543m³/s, chỉ cách ngưỡng lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra là 10.500m³/s một khoảng rất nhỏ. Đến sáng ngày 23/7, lượng nước đổ về hồ đã vượt mốc này, đạt hơn 12.000 m³/s. Trước tình hình này, hồ Bản Vẽ đang tiến hành cắt giảm lũ, hiện đã xả xuống hạ du với lưu lượng 1.727m³/s và dự kiến sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.

Tỉnh Nghệ An đã ra thông báo khẩn, yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh, cùng chính quyền các địa phương vùng hạ du của Thủy điện Bản Vẽ khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó. Tỉnh yêu cầu khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện để hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn; đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt và báo cáo kịp thời về UBND tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh, cùng các cơ quan liên quan khi có tình huống, sự cố xảy ra.

Mưa lớn kèm theo lũ quét đã khiến nhiều xã miền núi ở Nghệ An chìm trong biển nước. Tại xã Mường Xén, nước sông không ngừng dâng cao và đến hơn 23h đêm 22/7, khu vực trước cổng vào UBND xã Mường Xén đã ngập đến đầu người lớn. Bí thư Đảng uỷ xã Mường Xén Nguyễn Viết Hùng cho biết, toàn bộ khu vực trung tâm xã đều mất điện. Tối qua đến sáng nay, nước tràn vào nhà dân ở khối 5, xã Mường Xén. Nhiều người hoảng loạn, dùng điện thoại phát trực tiếp cảnh nước dâng, bất lực nhìn dòng nước dần nhấn chìm mọi thứ.

Tại xã Tương Dương, UBND xã họp khẩn giữa đêm để tìm phương án, chỉ đạo các bản, làng ứng phó hiệu quả nhất trong bối cảnh người dân đã bắt đầu bỏ nhà cửa để chạy lên núi, tìm nơi cao để tránh lũ. Tình hình thời tiết và lũ lụt đang diễn biến phức tạp, người dân cần cảnh giác cao độ để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.

Tỉnh Nghệ An đã ban hành thông báo khẩn khi lưu lượng nước đổ về thủy điện Bản Vẽ gần đạt lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra, tần suất 5.000 năm xảy ra một lần. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã ký ban hành thông báo khẩn, hỏa tốc gửi tới các địa phương, đơn vị về công tác đảm bảo an toàn liên quan đến hồ thủy điện Bản Vẽ xả lũ.

Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: “Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.”

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: “Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.”

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: “Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.” Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.